temel cümle

temel cümle

a. db. Birleşik veya girişik cümlelerde, yan cümle, ara cümle ve iç cümlelerin bağlı olduğu asıl yargıyı belirten cümle, temel tümce.

temel cümle İng. main clause

Birleşik bir cümlede ana fikri taşıyan ve esas yargıyı üzerinde bulunduran cümle: Birkaç dakika daha kalsa, adamı orada dövmeğe mecbur olacağını biliyordu (A. H. Tanpınar, Huzur, s. 281). Hastalar iyileşsin, iyileşmesin doktor çağırmalıydı (A. H. Tanpınar, Huzur, s. 326). Hepimizin talih ve talihsizlik dediği şeyler birbiriyle o kadar karışıktır ki bunları kendimiz bile birbirinden ayırd edemeyiz (A. Ş. Hisar, Fahim Bey ve Biz. s. 200). Bu sıralarda doktor, henüz servete değilse de para sıkıntılarından uzak ve şöhrete açık bir hayata ayak basmış bulunuyordu (T. Buğra, Yalnızlar, s. 190). Hele yüzünün hayali o kadar silikleşmişti ki bugün bir yerde rastlasa, birdenbire tanıyacağı şüpheliydi (R. N. Güntekin, Kızılcık Dalları, s. 115) vb.

temel cümle

bk ana cümle

---

temel cümle ile benzer kelimeler

ana cümle ~ temel cümle Azerbaycan Türkçesi: baş cümlä; Türkmen Türkçesi: baş sözlem; Gagauz Türkçesi: başcümlä; Özbek Türkçesi: bόş gap; Uygur Türkçesi: baş cümlä; Tatar Türkçesi: baş cömlé; Başkurt Türkçesi: baş höyläm;Kmk: baş cumla; Krç.-Malk.: baş aytım; Nogay Türkçesi: bas yıyma; Kazak Tür...

seçenekli cümle (alternatifli cümle) Bağlaç görevi yüklenen bazı gramer ögelerinin yardımı ile iki yargı arasında nöbetleşe bir gerçekleşme sırası kuran cümle: Çeşmenin suyu bir geliyor bir gidiyor. Kimi susarım kimi söylenirim. Bazen hareketleriyle pek makul bazen âdetleriyle garip ve gülünç gözükürmüş (A. Ş. Hi...

alternatifli cümle bk. seçenekli cümle ().

ana cümle bk. temel cümle.

ara cümle a. db. Birleşik veya yalın cümlelerde anlamı biraz daha açıklamak, gereksinim duyulan bir anlamı eklemek veya anlatıma zenginlik katmak için araya giren iki virgül veya iki kısa çizgi içinde verilen cümle, ara tümce: Cihan yıkılsa -emin ol- bu cephe sarsılmaz.

bağımlı sıralı birleşik cümle İng. coordinate sentence En az iki cümleden oluşan yalnız başlarına kullanıldıklarında da bir yargı bildiren fakat özneleri nesneleri veya tümleçleri ortak olan birbirine virgül, noktalı virgül gibi işaretler veya bağlaçlarla bağlanan ve anlamca birbirine b...

bağımlı sıralı cümle a. db. Anlam bakımından birbirine bağlı olan ve özneleri, tümleçleri veya yüklemleri ortak olan cümle: İnsan bir arayıp sorar, bir mektup yazar, bir telefon eder.

bağımsız cümle Yapısı bakımından, başka bir cümle ile aralarında bağlantı bulunmayan müstakil cümle: Öğrenci Seçme Sınavı’na girecek adaylara kimlik kartları ve sınava giriş belgelerini gönderme işlemi tamamlandı vb. bk. cümle.

---