art ünlü

açık ünlü

bk. geniş ünlü.

ağızsıl ünlü

a. db. Ağız ünlüsü.

(Derleme. ağızsı ünlü, ağız ünlüsü, ağız vokali) Geniz yoluna kaymadan çıkan ünlü: Türkçedeki a, o, u, ı, e, ö, ü, i ünlüleri.

alçalan ikiz ünlü

İkinci ögesi birinciye göre daha dar ve süreksiz olan ikiz ünlü türü: ai, au, ei, üi gibi: nirey [nirei] gezecañ? «nereyi gezeceksin?» vb. Dilimizdeki öyle [öile], ayrı [airı], eyri [eiri], gayrı [gairı], tüy [tüi] gibi kelimelerde y ...

bağlayıcı ünlü

a. db. Ünsüzle biten kelime kök ve gövdelerine ünsüz ile başlayan ek getirildiğinde kök ile eki birbirine bağlayan ünlü, bağlantı ünlüsü: al-ı-r, aç-ı-l-mak, gec-i-k-mek vb.

Ünsüzle biten ke...

başta ünlü türemesi

bk. ön seste ünlü türemesi.

Azerbaycan Türkçesi: proteza ~ säs artımı; Türkmen Türkçesi: proteza; Gagauz Türkçesi:proteza; Özbek Türkçesi: soz bόşida unli όrttiriş; Uygur Türkçesi: proteza ~ (D.Uyg.) söz beşidasozuq tavuşniň päyda b...

bulanık ünlü

Bir lehçe veya ağız özelliği olarak iki ünlünün boğumlanma noktaları arasında gidip gelen, boğumlanma niteliği bakımından duruluğunu kaybetmiş olan ünlü: â (bulanık a, a-ı arası): parâlar; gaynânam burdâ galmış, ê (bulanık e, e-i arası): mên (<ben); çergê- «sarmak». î (bula...

bülez ünlü

büyük ünlü uyumu

a. db. Türkçe bir kelimenin ilk hecesinde kalın bir ünlü “a, ı, o, u” varsa ondan sonra gelen bütün hecelerin kalın ünlülerle, ince bir ünlü “e, i, ö, ü” varsa sonraki hecelerin de ince ünlülerle sürüp gitmesi kuralı, büyük sesli uyumu: Çocuklaşmak, denizcilik g...