birleşik cümle

birleşik cümle

a. db. Bir veya birkaç yan cümle veya ara cümle ile bir temel cümleden kurulan cümle, birleşik tümce.

birleşik cümle İng. com- pound sentence

İçinde esas yargının bulunduğu bir temel cümle ile, temel cümleyi anlam ve görev bakımından tamamlayan, yüklemi çekimli olan ve değişik yapı özelliklerine sahip bulunan bir veya daha fazla yardımcı cümleden oluşmuş cümle türü: Kendileri için değil, kendi hayatında ve kendin için seviyordun. Eğer seçtiğin devri meselelerinde arasaydın, o zaman her şey değiştirdi (A. H. Tanpınar, Huzur, s. 302). Arasıra, âhiretten haber gelseydi, ölüm bu kadar müthiş olmayacaktı (Y. K. Karaosmanoğlu, Erenlerin Bağından, s. 46). Dünyanın başka yerlerinde öyle memleketler vardır ki, düzenini periler kurdu zannedersiniz (Y. K. Karaosmanoğlu, göst. e. s. 112). Fakat bir yaştan sonra babalar sustu mu, oğullar onlara cevap vermek ihtiyacını duyarlar (A. Ş. Hisar, Fahim Bey ve Biz, s. 86). Bu hususta gûya birçok tecrübeleri varmış gibi, beceriklidirler (A. Ş. Hisar, Geçmiş Zaman Fıkraları, s. 247). Felâketim şu ki, ben zaman zaman kendimi bulan adamım. (A. H. Tanpınar, Abdullah Efendiin Rüyaları, s. 117). Gül gibi gelinimi görmez de, ağacın doruğunu görür. (Y. Kemal, Ortadirek, s. 128). Görünüşte dal, meyvenin aslıdır, fakat hakikatta dal, meyve için var olmuştur (Mevlânâ, Mesnevi IV, s. 43) vb. || Birleşik cümlenin ki’li birleşik cümle, iç içe birleşik cümle ve şartlı birleşik cümle gibi türleri vardır. Bunlara bk.

birleşik cümle

Azerbaycan Türkçesi: müräkkäb cümlä; Türkmen Türkçesi: goşma sözlem; Gagauz Türkçesi: katlıcümlä; Özbek Türkçesi: qoşma gap; Uygur Türkçesi: qoşma cümlä; Tatar Türkçesi: quşma cömlä; Başkurt Türkçesi: quşma höyläm; Kmk: koşma cumla; Krç.-Malk.: koş aytım; Nogay Türkçesi: kabatlıyıyma; Kazak Türkçesi: kurmalas söylem; Kırgız Türkçesi: tataal süylöm; Alt:: kolbolu ermek;Hakas Türkçesi: hadıl predlojeniye; Tuva Türkçesi: narın tomak; Şor Türkçesi: *kadıl erbek; Rusça: slojnoye predlojeniye

---

birleşik cümle ile benzer kelimeler

ana cümle ~ temel cümle Azerbaycan Türkçesi: baş cümlä; Türkmen Türkçesi: baş sözlem; Gagauz Türkçesi: başcümlä; Özbek Türkçesi: bόş gap; Uygur Türkçesi: baş cümlä; Tatar Türkçesi: baş cömlé; Başkurt Türkçesi: baş höyläm;Kmk: baş cumla; Krç.-Malk.: baş aytım; Nogay Türkçesi: bas yıyma; Kazak Tür...

seçenekli cümle (alternatifli cümle) Bağlaç görevi yüklenen bazı gramer ögelerinin yardımı ile iki yargı arasında nöbetleşe bir gerçekleşme sırası kuran cümle: Çeşmenin suyu bir geliyor bir gidiyor. Kimi susarım kimi söylenirim. Bazen hareketleriyle pek makul bazen âdetleriyle garip ve gülünç gözükürmüş (A. Ş. Hi...

bağımlı sıralı birleşik cümle İng. coordinate sentence En az iki cümleden oluşan yalnız başlarına kullanıldıklarında da bir yargı bildiren fakat özneleri nesneleri veya tümleçleri ortak olan birbirine virgül, noktalı virgül gibi işaretler veya bağlaçlarla bağlanan ve anlamca birbirine b...

bağımsız sıralı birleşik cümle İng. juxtaposed sentence Birden fazla bağımsız cümleden oluşan, yalnız başlarına kullanıldıklarında da birer anlam taşıyan; özne, tümleç ve yüklemleri ortak olmayan; ancak, anlamca birbirlerini bütünleyen ve virgül, noktalı virgül veya bağlaçlarla birbirine...

iç içe birleşik cümle Çekimli durumdaki bir cümlenin temel cümle içinde, o cümlenin bir ögesi olarak yardımcı cümle işlevi ile yer aldığı birleşik cümle türü. Temel cümle sondadır: Balkanlarda da harp çıkabilir haberi herkesi kaygılandırmaya başladı. Hâşâ, en ufak benzetme kasdıyla söylemiyorum. Sa...

ki`li birleşik cümle Bir temel cümle ile o temel cümleye Far. ki T. kim nispet zamiri ile bağlanan açıklayıcı bir yardımcı cümleden oluşan birleşik cümle: Kim nispet zamiri genellikle tarihî devir metinlerinde yer almıştır. || Yunan neferleri tamamıyla inandılar ki Anadolu toprağını vücutlarında i...

ki’li birleşik cümle Azerbaycan Türkçesi: ki bağlayıcılı müräkkäb cümlä; Türkmen Türkçesi: kibaaglayıcılı goşma sözlem; Gagauz Türkçesi: ki baalaycılı katlı cümlä; Özbek Türkçesi: kibóğlóvçisili qoşma gap; Uygur Türkçesi: ki'liq qoşma cümlä; Tatar Türkçesi: ki terkägeçle quşmacömä; Başkurt Türkçes...

sıralı birleşik cümle İng. coordinate sentence Tek başına yargı bildiren ve bir anlam bütünlüğü içinde yan yana sıralanan, iki veya daha fazla cümlenin oluşturduğu cümleler topluluğu. Bu cümleler arasındaki anlam ilişkisi ortak kip, ortak şahıs ve öteki ortak cümle ögeleri ile s...

---