alçalan ton

alçalan ton Fr. Ton descendant

Yüksekliği baştan beri derece derece azalan hece sesi.

alçalan ton İng. falling tone

Söze anlam incelikleri katmak üzere, bir cümlenin titreşim bakımından birbirinden farklı olarak perdelenen hecelerinde, bir hecenin duygu, düşünce ve anlatım biçimine göre alçalan bir titreşim perdesiyle pes olarak söylenişi. Türkçede basit cümlenin son hecesi alçalan tonla biter: Aslında geç bile kaldìm (T. Buğra, Yalnızlar, s. 54). Doktor «böyle düşünmelìyIm» dedi ve uzandı; divandan fırlayıp kalktı, bütün ışıkları yaktı (gös.e., s. 111-2). Birleşik cümlede ana cümlenin tonu alçalan tondur: onlara bakarsanız, doktor bey sanki alınyazıları ile oynuyor (gös.e. s. 164).

---

alçalan ton ile benzer kelimeler

alçalan ikinlik bk. İkinlik.

alçalan ikiz ünlü İng. falling diphthong İkinci ögesi birinciye göre daha dar ve süreksiz olan ikiz ünlü türü: ai, au, ei, üi gibi: nirey [nirei] gezecañ? «nereyi gezeceksin?» vb. Dilimizdeki öyle [öile], ayrı [airı], eyri [eiri], gayrı [gairı], tüy [tüi] gibi kelimelerde y ...

alçalan kerteleme bk. Kerteleme.

alçalan kertelme Osm. tedric-i habit bk. kerteleme.

alçalan rüzgâr İng. katabatic wind Yüksek basınç alanlarında yukardan aşağıya düşey yönde inen rüzgârlarla, dağlardan alçak ovalara doğru eserek sıkışıp ısınan "fön" gibi kimi rüzgârlara verilen ad.

alçalan titrem İng. falling tone Anlatımda, duygu ve düşüncelere göre azalan titrem: “Ağır ağır çıkacaksın bu merdivenlerden, Eteklerinde güneş rengi bir yığın yaprak ve bir zaman bakacaksın semaya ağlayarak” vb.

alçalan vurgu Fr. Accent descendant Yüksek bir yeğinlikle başlayıp sonradan bu yeğinliği kaybeden vurgu.

yükselip alçalan vurgu Fr. accent ascendant -descendant Yeğinliği azken çoğalıp sonra tekrar azalan vurgu.

---