ünlü-ünsüz uyumu
k, g, k, g, ñ, ğ gibi ünsüzlerin yanlarındaki ince ünlüleri kalınlaştırma etkileri yüzünden, yalnız bir hecesi kalınlaşmaya uğramış ünlüsü ince sıradan kelimelerde, kaybolmuş bulunan ünlü uyumundaki bozukluğu gidermek için ünlülerin değişen incelik niteliğinin ünsüzlere aktarılması yoluyla kelimenin genel söylenişini başka bir şekilde yeniden devam ettirmeye dayanan uyum; ev´da < evdeki, ´duñulluğe < dünürlüğe, diranen < direkle, gordüm < gördüm), ilarşı <ele güne karşı, ´dassiñ <değilsin, büku´l-<bükülmek) vb.
ünlü-ünsüz uyumu ile benzer kelimeler
düzlük yuvarlaklık uyumu ~ küçük ünlü uyumu ~ küçük uyumAzerbaycan Türkçesi: dodaglanan dodaglanmayan ahängi; Türkmen Türkçesi: doodak ve doodaklanmadık çekimlileriň saazlaşıgı; Gagauz Türkçesi: dudaklanma-dudaksızlanma garmoniyası ~ dudakgarmoniyası; Özbek Türkçesi: lab garmoniyasi ~ lablanganlik-lablanmaganlikka korauyğunlik... |
kalınlık incelik uyumu - büyük uyum ~ büyük ünlü uyumuAzerbaycan Türkçesi: galmlıg incälik ahängi; Türkmen Türkçesi: çekimlilerin iinçelik-yogıınlık taaydan saazlaşıgı ~palatal singarmonizm; Gagauz Türkçesi: vokal uyumu ~ vokal garmoniyası ~singarmonizma; Özbek Türkçesi: tanlay garmoniyasi ~ unlilarniň qattiq-yum´şóqligiga k... |
büyük ünlü uyumua. db. Türkçe bir kelimenin ilk hecesinde kalın bir ünlü a, ı, o, u varsa ondan sonra gelen bütün hecelerin kalın ünlülerle, ince bir ünlü e, i, ö, ü varsa sonraki hecelerin de ince ünlülerle sürüp gitmesi kuralı, büyük sesli uyumu: Çocuklaşmak, denizcilik g... |
küçük ünlü uyumua. db. Türkçe bir kelimede düz ünlülerden (a, e, ı, i) sonra düz ünlülerin, yuvarlak ünlülerden (o, ö, u, ü) sonra dar yuvarlak (u, ü) veya düz geniş (a, e) ünlülerin gelmesi, küçük sesli uyumu: Evler. Etek. Salkımlar. Ördek, Okul, Sucuların gibi. <... |
ünlü uyumua. db. Türkçede, kelimelerdeki ünlülerin incelik, kalınlık veya düzlük, yuvarlaklık bakımlarından birbirine benzemesi, ünlü benzeşmesi, vokal uyumu, ahenk kaidesi. İng. vowel harmony (Derleme.. ünlü benzeşmesi, vokal uy... |
abanırlar uyumuFr. Harmonie consonantiqueBir kelimede ayrı yerlerde bulunup sesçe birbirine yakın olan abanıklardan birinin öbürüne uyması; Fran. chausson'un dilimizde şoşon olması gibi. |
açınıklar uyumuFr. Harmonie vocalique ou HarmonisationBazı dillerde ve özellikle Türkçede bir çeşit özümleme: 1. Bir kelimedeki açınıkların incelik kalınlık yönünden ve kimi vakit bunlarla birlikte olarak düzlük yuvarlaklık bakımından birbirine uygun bulunması. 2. Bir ke... |
açınırlar dizgesi uyumuFr. VocalismeNitelikleri ve birbirine karşı olan ilgileri bakımından bir dildeki açınıkların topu. |
"ünlü-ünsüz uyumu" karakter analizi
- ünlü-ünsüz uyumu, 16 karakter ile yazılır.
- ü harfi ile başlar, u harfi ile biter.
Karakter dağılımı
- 'ü', 'n', 'l', 'ü', '-', 'ü', 'n', 's', 'ü', 'z', ' ', 'u', 'y', 'u', 'm', 'u', şeklindedir.
- ünlü-ünsüz uyumu kelimesinin tersten yazılışı ' umuyu züsnü-ülnü' diziliminde gösterilir.
(l,m,n,s,u,y,z,ü) harflerinden ile oluşan bazı kelimeler
Sultaniye üzümüa. Ege Bölgesi'nin verimsiz topraklarında üretilen, çekirdeksiz, hoş kokulu, kurutmalık bir tür üzüm. |
solunum yüzeyiİng. respiratory surfaceVücut ve çevre arasında gaz alış verişinin yapıldığı yüzey. |