özne grubu

açıklayacı özne

Bir cümlede özneden sonra gelerek onu daha belirgin duruma getirmek, vasıflandırmak veya pekiştirmek için kullanılan ve yine özne durumunda olan kelime veya kelime grubu: Bu genç kız için İsmail Tayfur, o kumral saçlı, uzun boylu, yeşil gözl...

açıklayıcıdan özne

Bazı tümcelerde özne görevini üzerine alan açıklayıcı: Şanlı Türk bayrağı, sancağımız, törenle direğe çekildi; Atatürk, yeni Türkiye'nin kurucusu, daima saygı ile anılacaktır vb.

bağlaçlı özne

Bağlaçla pekiştirilmiş özne: Sen ki benim en iyi arkadaşımsın, bana bunu yapmamalıydın; Ben ki geometriden anlamam, bu problemi kolayca çözdüm; Siz de bu işlerin ehlisiniz vb.

belirsiz özne

Türkçedeki bazı eylemlerin 3. kişi çekimlerinin belli olmayan öznesi: Mektup istemez, telgraf yeter; Bazen olur saatlarca acıkmam; Birden aklıma geldi; Geçmiş olsun vb.

Bazı cümlelerde öznelerin yok gibi görünme...

bildirme koşacıyle özne

Bildirme koşacıyle kurulan tümcenin özne görevinde kullanılması: Bir yağmurdur başladı; Bir telâştır gidiyor; Bir kahkahadır koptu; Yaş altmışa yaklaşınca insanları bir ölüm korkusudur alır vb.

birinci özne

bk. Özne.

dolaylı özne

a. db. Sözde özne.

duyguca özne

"Kardeşim bana bir mektup getirdi, o beni çok sevindirdi" sözündeki o öznesinin kardeşimi mi yoksa mektubu mu temsil ettiği ancak konuşanın o sıradaki duygusunu bilmekle kaabil olur. Bu gibi hallerde özne diye alınan kelimeye denir....