açıklayıcıdan özne

açıklayıcıdan tümleç

Esas tümleci açıklayan ve aynı ad durumuna girmiş bulunan tümleç : Çok sevdiğimiz yuvamızı, evimizi yıktılar; Çabucak özlediği oğlundan, Ali'sinden uzak kalmıştı; Sevgili kızında, biricik evlâdında her türlü değerin bulunmasını istiyordu vb....

açıklayacı özne

Bir cümlede özneden sonra gelerek onu daha belirgin duruma getirmek, vasıflandırmak veya pekiştirmek için kullanılan ve yine özne durumunda olan kelime veya kelime grubu: Bu genç kız için İsmail Tayfur, o kumral saçlı, uzun boylu, yeşil gözl...

bağlaçlı özne

Bağlaçla pekiştirilmiş özne: Sen ki benim en iyi arkadaşımsın, bana bunu yapmamalıydın; Ben ki geometriden anlamam, bu problemi kolayca çözdüm; Siz de bu işlerin ehlisiniz vb.

belirsiz özne

Türkçedeki bazı eylemlerin 3. kişi çekimlerinin belli olmayan öznesi: Mektup istemez, telgraf yeter; Bazen olur saatlarca acıkmam; Birden aklıma geldi; Geçmiş olsun vb.

Bazı cümlelerde öznelerin yok gibi görünme...

bildirme koşacıyle özne

Bildirme koşacıyle kurulan tümcenin özne görevinde kullanılması: Bir yağmurdur başladı; Bir telâştır gidiyor; Bir kahkahadır koptu; Yaş altmışa yaklaşınca insanları bir ölüm korkusudur alır vb.

birinci özne

bk. Özne.

dolaylı özne

a. db. Sözde özne.

duyguca özne

"Kardeşim bana bir mektup getirdi, o beni çok sevindirdi" sözündeki o öznesinin kardeşimi mi yoksa mektubu mu temsil ettiği ancak konuşanın o sıradaki duygusunu bilmekle kaabil olur. Bu gibi hallerde özne diye alınan kelimeye denir....