aracı dil

aracı dil

Bir kelimenin bir dilden başka bir dile geçisinde aracılık görevi yapan dil: Lat. cultura kelimesinin Türkçeye Fransızca kanalı ile kültür olarak, Yun. matematikê ve grammatikê’nin yine Fransızca kanalıyla matematik ve gramer olarak, Lat. testa’nın Rumca yoluyla testi, Lat. Candela’nın Arapça yoluyla kandil, tabula’nın «tahta» İtalyancada tavola’ya dönüştükten sonra bize İtalyanca vasıtasıyla tavla olarak geçmesi gibi. Bu geçişi sağlayan Fransız, Rum, Arap ve İtalyan dilleri; Lat. ile Yun. arasında birer aracı dil durumundadır. T. çadır kelimesinin Sırpçaya şator, çàdor, Rumenceye ş‹atra biçiminde aktarılmasında Macarca sàtor aracılık etmiştir. || Dilimize Ar. ve Far.’dan girmiş bazı sözlerin komşu dillere özellikle Balkan dillerine aktarılmasında da Türkçe aracılık etmiştir: Ar. harîf+ Far. +âne birleşiminden oluşmuş T. arifane “yiyeceğe ortaklaşa sağlanan toplantı, eğlence” sözünün Bulgarcaya erfene; Ar. askar > T. asker sözünün Bulg., Sırp., Arn. ve Rum.’caya aynen aktarılmasında; Türkçeye Rumcadan geçmiş olan biber’in Arnavutçaya yine biber biçimiyle geçmesinde G. Doerfer’in Türkçeye Rumenceden geçtiğini bildirdiği (Türkische und Mongolische Elemente im Neupersischen, s. 1053) çanta’nın Suriye Arapçasına şanta, Farsçaya çanta olarak geçmesinde; dilimize Far. tBut sözünden geçmiş olan dut’un Balkan dillerine de aktarılmasında Far. VBayagBına, VaygBına sözlerinden oluşmuş T. gaygana’nın Bulg.’ya kajganà, kavganà, Sırp.’ya kajgana olarak geçişlerinde Türkçe bir aracı dil görevi yüklenmiştir.

aracı dil

Azerbaycan Türkçesi: vasitäçi dil; Türkmen Türkçesi: aaralık dil; Gagauz Türkçesi: ara dili ~ aracı dil;Özbek Türkçesi: vόsitaçi til; Uygur Türkçesi: vasitä tili; Tatar Türkçesi: aradaşçı tel; Başkurt Türkçesi: aralıq tel; Kmk:aracı til; Krç.-Malk.: ortak til ~ aracı til; Nogay Türkçesi: ara tîl; Kazak Türkçesi: aralık til; Kırgız Türkçesi: aracı til; Alt:: ortok boluşçı til; Hakas Türkçesi: ara tîl; Tuva Türkçesi: harılzaakçı tıl; Şor Türkçesi: *arazı til; Rusça: yazık-posrednik; -

---

aracı dil ile benzer kelimeler

ana dil ~ proto dil Azerbaycan Türkçesi: kök dil; Türkmen Türkçesi: ene dili; Gagauz Türkçesi: evelki dil ~protodil; Özbek Türkçesi: όna til; Uygur Türkçesi: ana til ~ proto til; Tatar Türkçesi: baba tel; Başkurt Türkçesi: nigeştel; Kmk: bırıngı ata-babalanı tili; Krç.-Malk.: buruňu til...

badak torbacıl dil veya buruşuk dil Fr. Langue plicaturée symétrique congénitale.

dil ortası veya dil sırtı abanığı Fr. consonne médio-linguale ou dorsale Dilin üst ortasının abanmasıyla çıkan abanık.

anlatım aracı İng. means of expression Bir şeyi anlatmada kullanılan simge niteliğinde bir nesne. İng. means of expression Bir şeyi anlatmada kullanılan gereç ya da eşya.

antlı aracı İng. sworn broker Yemin ettirilmiş aracı.

Apollo uzay aracı İng.Apollo spacecraft Alm.Apollo-Raumschiff Fr.véhicule spatiale d'Apollo

aracı a. 1. Ara bulucu. 2. İki şey arasında bağlantı kuran kimse, vasıta. 3. tic. Üretici ile tüketici arasında alım satım konusunda bağlantı kuran ve bundan kazanç sağlayan kimse, mutavassıt. 4. ekon. İhracatçının ihracattan doğan alacaklarının büyük bir bölüm...

aracı alış satımcası İng. purchase invoice of broker İyesi sayışımına yaptığı alışlarda alış parası ve giderleri ile aracı payı ve bunların toplamı ile adına mal aldığı kişinin sayışımını gösteren satımca.

---