ara zamanlar

ara zamanlar

Çekimli fiillerde iki ana zaman arasında kalan ve gösterdiği ana zamana göreceli olarak daha yakın veya daha uzak olan zaman kesiti veya kesitleri. Geçmiş zamanın “yakın geçmiş”, “uzak geçmiş” gelecek zamanın “yakın gelecek”, “uzak gelecek” ara zamanlarının bulunması gibi. Türkiye Türkçesinde aldı, getir-di örneklerindeki, -DI / -DU ekiyle kurulan geçmiş zaman genellikle yakın geçmişi karşıladığı hâlde; al-mış, getir-miş örneklerinde yer alan -mış’lı duyulan geçmiş zaman, daha uzak bir geçmişi de karşılamaktadır. Aynı zaman dilimi içindeki bir ara zaman kesitinin yakın veya uzağı göstermesi, yanındaki yönlendirici zarflar ile de ayarlanır. Nitekim, çocuklarımız şimdi geldi örneğinde tam bir yakın geçmiş söz konusu iken, bu hikâyeyi geçen yıl da dinledim (veya dinlemiştim) cümlesinde, uzak geçmiş zaman söz konusudur. Bunun gibi Kazak lehçesinde bardık “vardık” yakın geçmişi gösterirken, -gAn eki ile kurulan bar-gan-bız şekli daha eski bir geçmişi karşılamaktadır. Ara zaman örneklerine yer yer eski metinlerimizde de rastlanır. Kutadgu Bilig’deki yime yakşı aymış bilgili bügü / tükel bolsa ni‘met bulmaz yigü (R.R. Arat, 1047) “bilgili, akıllı kimse yine iyi söylemiş. Nimet tam olursa insanın ömrü tükenir, demiş” beytindeki ay-mış fiili uzak geçmişteki bir olayın hikâyesidir. Yine Kutadgu Bilig’de al-gay, ol-gay, sözle-gey çekimli fiilleri olağan gelecek zamanı gösterdiği hâlde, -gAlI eki ile kurulan al-galı “almak üzeredir”, kal-galı “kalmak üzeredir” gibi biçimler, gerçekleşmek üzere olan bir oluş ve kılışı, yani yakın geleceği karşılarlar.

---

ara zamanlar ile benzer kelimeler

ana zamanlar İng. principal tense, primary tense Bir dilin başlıca zamanları. Türkçede geçmiş, şimdiki ve gelecek zaman olmak üzere başlıca üç ana zaman vardır. 1. Geçmiş zaman: oku-du, anla-dı; 2. Şimdiki zaman: oku-yor, anlı-yor; 3. Gelecek zaman: oku-y-acak, anla-y-a...

bir zamanlar zf. Zamanında, vaktiyle, eskiden, bir keresinde: “Bir zamanlar, sertliğinden, karşında nefes alamazdık.” -N. F. Kısakürek.

birincil zamanlar Fr. temps primaires ou principaux Hint-Avrupa dillerinde şimdiki ve gelecek zaman şekillerine denir.

ikincil zamanlar Fr. temps secondaires Hint-Avrupa, dillerinde Geçmiştelik ve Aorist zamanlarına denir.

üşbu ara, (işbu ara) Bura.

açık ara zf. Aradaki farkı çok açarak.

ara a. 1. İki şeyi birbirinden ayıran uzaklık, açıklık, lık, boşluk, mesafe. 2. İki olguyu, iki olayı birbirinden ayıran zaman, fasıla. 3. Kişilerin veya toplulukların birbirine karşı olan durumu veya ilgisi: “Son zamanlarda larının iyi olmadığının farkındayım.” -E....

ara alıcı dalgalığı İng. receiving aerial (ABD: antenna) of microwave relay transmitter TV. Ara yayacın vericiden gelen resim ve ses imlerini toplayan dalgalığı.

---