anlam değişmesi

anlam değişmesi

a. db. Anlamın daralması, genişlemesi, kayması veya bayağılaşması: Göl adı olan “Terkos”un, “musluk suyu” anlamında kullanılması anlam değişmesine bir örnektir.

anlam değişmesi Fr. changement sémantique

Bir kelimenin anlamında olan değişme ki ANLAM DARALMASI, ANLAM GENİŞLEMESİ, ANLAM İYİLEMESİ, ANLAM KEMLEMESİ, ANLAM KAYMASI tarzında olabildiği gibi BAĞINTILI, BAĞIMSIZ, YAKIŞIR, RASLAMALI, BİRİNCİL ve İKİNCİL denilen çeşitleri de vardır. (Bu kelimelere bakınız).

anlam değişmesi İng. semantic change

Anlamın daralması, genişlemesi, kayması, iyileşmesi veya bayağılaşması: Yemiş (bütün yemişler anlamından incir anlamına) , terkos (göl adı anlamından musluk suyu anlamına) , palas (saray anlamından rahat, kolay, gevşek, kötü anlamına) vb.

anlam değişmesi İng. semantic change

Bir kelimenin gösterdiği anlamdan az veya çok uzaklaşarak yeni bir anlam kazanması olayı. Olay, geniş kapsamlı olarak anlam genişlemesi, anlam daralması, anlam iyileşmesi, anlam kötüleşmesi gibi değişme olaylarını da içine alabilirse de, asıl bir anlamdan başka bir anlama geçiş, yani bir kavramdan başka bir kavrama geçişle ilgili anlam değişmelerini içine almaktadır: ET. okşamak «benzemek», TT. okşamak «okşamak»; ET. sakınmak «düşünmek, üzerinde durmak, plânlamak», EAT. sagın- «düşünmek, sanmak», TT. sakınmak «çekinmek, bir şeyi yapmaktan uzak durmak»; ET ve EAT. okımak «davet etmek, çağırmak», TT. okumak «okumak»; küpe «küçük metal halka», Şor lehç. «koşum takımlarında halka», çağdaş lehçelerde «demir gömlek, zırh» (H. Eren, Türk Dilinin Etimolojik Sözlüğü, s. 275/1). TT. «kulağa takılan süs eşyası»; ET. bekle- «sağlam tutmak, tahkim etmek, tutturmak, bağlamak, muhafaza etmek, gözetlemek», TT. «gözetlemek, mec. ummak»; EAT. yapmak «kapamak, örtmek», TT. «yapmak, imal etmek»; EAT. uslu «akıllı», TT. uslu «yaramazlık etmeyen, haşarı olmayan» vb.

---

anlam değişmesi ile benzer kelimeler

arz edilen miktarın değişmesi bk. sunum miktarındaki değişme

bağlı değişken değişmesi İng. relettering of a bound variable, alphabetic variance ( )

kıyı çizgisinin değişmesi Osm. sahil hattının tebdîl-i mevk etmesi (coğrafya)

kültür değişmesi İng. culture change İç ya da dış etmenler sonucu bir kültürün davranış kalıplarında ve örneklerinde (tiplerinde) ortaya çıkan değişme süreci. İng. culture change Bir kültüre ilişkin özelliklerin türlü etmenl...

madde değişmesi Osm. tebeddül-i madde

nicelik değişmesi Fr. changement quantitatif Bir seste niceliğin kısadan uzuna veya uzundan kısaya geçmesi.

ses değişmesi a. db. Dilde kendiliğinden veya bir etkenle oluşan ses başkalaşması: jilet > cilet, kaçtı > kaştı, Necdet > Nejdet gibi. Fr. changement phonétique Bir dilin gelişimi süresince seslerin uğradığı İMLA 2 ğC SE HTSET...

uygarlık değişmesi İng. change of civilization Bir uygarlığın özdeksel ve tinsel öğelerinde iç ya da dış etkenler sonucu ortaya çıkan tikel ya da tümel değişiklikler, bk. toplumsal değişme.

---