yüklem

yüklem

a. db. 1. Cümlede oluş, iş ve hareket bildiren kelime veya kelime grubu, haber, mahmul: “Çocuk çalışkandır” ve “Çocuk çok çalışır” örneklerinde “çalışkandır” ve “çalışır” birer yüklemdir. 2. man. Bir konu için olumlanan veya inkâr edilen şey, mahmul.

yüklem Osm. müsnet

Gerek fiil ve gerekse isim cümlelerinde Özneye yükletilen işi, oluşu veya hali gösteren fiil yahut koşaçlı isim ( ad, sıfat, zamir,,, ).

yüklem İng. predicate

Eylem çekimine girmiş sözcüğün tümcedeki görev adı: Her iş ona kolay geliyor; Ali İstanbul'a gidecekmiş; Her gün burada mısınız? Hasta değilsiniz ya; Bu sınıfın en çalışkan öğrencisi Ahmet mi? vb.

yüklem İng. predicate

Bir önerme ya da yargıda özne üzerine söylenen, onu evetleyen ya da değilleyen; özneye yüklenen şey. Mantıkta formülü P ile gösterilir.

yüklem İng. predicate

Cümlede hareketi, olayı, işi, yargıyı bildiren, fiil çekimine girmiş kelimenin cümle bilgisindeki adı. Cümlenin bütün ögelerini kendine bağlayan temel öğe durumundaki yüklem, fiil veya ad soylu bir kelime olabilir: Mubarek su, saçlarımın arasından, kulaklarımın arkasından enseme ve oradan sırtıma doğru serin serin akıyordu (Y. K. Karaosmanoğlu, Erenlerin Bağından: Diğer Nesirler: s. 106). Hoca, son senelerde mektep bütçesinden tasarruf yaparak bevvaba yol vermiş olduğu için burası boştu (R. N. Güntekin, Kızılcık Dalları, s.140).Manevi şeyler kendilerine bir destek olarak maddî bir varlığa ne kadar muhtaç iseler, maddî şeylerin de içinde nefes aldıkları ve yaşadıkları bir manevi tarafa, bir havaya, bir ruha o kadar ihdiyaçları bulunduğunu görüyoruz (A. Ş. Hisar, Çamlıcadaki Eniştemiz, s. 219). İnsan başlı büyükçe bir asma ikide bir ayaklarına takılıyor, onları düşürüyor ve litarnacı kıyafetli adamın gırtlağı ile keskin bir ağız kavgasına girişiyordu (A. H. Tanpınar, Abdullah Efendinin Rüyaları: Abdullah Efendinin Rüyaları, s.58). Ben bu yaşayışımdan bedbinleşecek kadar gururlu değilim (T. Buğra, Yalnızlar, s. 123). Kapının tunç tokmağı bu karlı gecenin sesleri sağır eden durgunluğu, dolgunluğu içinde kof bir uğultu çıkardı (R. H. Karay, Memleket Hikâyeleri: Sarı Bal, s. 55); Ali inliyordu. Ayağa kalkmaya davrandı, fakat düştü (S. Faik, Bütün Eserleri 2. Şahmerdan, Lüzumsuz Adam: Bir Define Arayışı, s.50) vb.

yüklem İng. predicate, propositional function

(…) || Örn. SaP önermesinin yüklemi P terimidir.

yüklem

Azerbaycan Türkçesi: xäbär; Türkmen Türkçesi: habar; Gagauz Türkçesi: predikat; Özbek Türkçesi: kesim; Uygur Türkçesi: xävär; Tatar Türkçesi: xäbär; Başkurt Türkçesi: xäbär; Kmk: skazuyemoye ~ xabarlık; Krç.-Malk.:haparçı; Nogay Türkçesi: *habarlawış; Kazak Türkçesi: bayandawış; Kırgız Türkçesi: bayandooç; Alt::aydılaaçı; Hakas Türkçesi: habarlas ~ söyleeçî; Tuva Türkçesi: söglekçi; Rusça: skazuyemoye

yüklem İng. predicate

Bir nesneye yüklenen iş, eylem ya da durumu gösteren edimsel etkinlik.

---

yüklem ile benzer kelimeler

bağlamsal yüklem tanımı İng. contextual predicate definition ( )

bölümleyici yüklem kümesi İng. partitionning predicate set ( ) || Örn. {kırmızı, kırmızı olmayan}, {kırmızı, yeşil, ne kırmızı ne yeşil}.

çoklu yüklem İng. polyadic predicate ( ) . Örn. '

duyguca yüklem veya haber bk. Mantıkça yüklem veya haber.

mantıkça yüklem veya haber Fr. prédicat ou attribut logique "Gelen budur" veya "İyi olan budur" sözlerinde GRAMATİKAL HABER (Attribut grammatical) "bu" zamiri olduğu halde bu cümleler "Bu geldi" ve "Bu iyidir" değerinde olduğundan mantıkça, "Gelen" sözü yüklem, "iyi olan" sözü de hab...

ortak yüklem a. db. Birden çok öznenin bağlı bulunduğu yüklem: “Biri kalemi aldı, öbürü kitabı.” cümlesinde “aldı” dir. “Biri gezmeye, biri çalışmaya gitti.” cümlesinde “gitti” dir. Birden çok öznenin meydana getirdiği aynı yüklem: Biri kalemi a...

özne yüklem uygunluğu İng. concord agreement Cümlede özne ile yüklemin sayıca uyuşması: Siz vak’aları bir saati söker gibi mütalâa ediyorsunuz dedi (A. H. Tanpınar, Sahnenin Dışındakiler, s. 143). Ne ise, ben burada oturacağım, istersen sen bahçeye çık (Ö. Seyfettin, Harem, s. ...

özne-yüklem önerme kalıbı İng. categorical proposition schema Örnekleri özne-yüklem önermesi olan kalıp; SaP, SeP, SiP, SoP. (S, P terim simgeleri olup a, e, i, o terim yönetenleridir).

---