ortak yüklem

ortak yüklem

a. db. Birden çok öznenin bağlı bulunduğu yüklem: “Biri kalemi aldı, öbürü kitabı.” cümlesinde “aldı” ortak yüklemdir. “Biri gezmeye, biri çalışmaya gitti.” cümlesinde “gitti” ortak yüklemdir.

ortak yüklem

Birden çok öznenin meydana getirdiği aynı yüklem: Biri kalemi aldı, öbürü de kitabı; Biri gezmeye gitti, biri çalışmaya; Ali de uyudu, Ahmet de vb.

ortak yüklem

Birden çok öznesi olan yüklem, birden fazla öznenin bağlı olduğu yüklem: Kız okula başladı, oğlan evde, gazetelerin A’larını B’lerini seçmeye (T. Buğra, İbişin Rüyası, s. 60). Şarkılar, gazeller, sazlar, haykırışlar, birbirine karışan insan ve hayvan sesleri, iptidaî bir musikî aletinden çıkan boğuk, uğultulu, karışık nağmeler gibi yükselerek büyük mesafeleri dolduruyor (P. Safa, Şimşek, s. 154). Sesine metanet ve başının hareketlerine hakimiyet gelmişti (P. Safa, göst. e., s. 200) vb.

ortak yüklem

Azerbaycan Türkçesi: müräkkäb xäbär; Türkmen Türkçesi: umumi habar (goşmasözlemde); Gagauz Türkçesi: ortak predikat; Özbek Türkçesi: umumiy kesim (qoşma gapda); Uygur Türkçesi: ortaq xävär; Tatar Türkçesi: urtaq xäbär; Başkurt Türkçesi: urtaq xäbär; Kmk: ortak xabarlık;Krç.-Malk.: koş aytımda eki aytımnı ortak haparçısı; Nogay Türkçesi: *ortak habarlawış(kabatlı yıymada); Kazak Türkçesi: ortak bayandawış (kürdeli söylemde); Kırgız Türkçesi: calpıbayandooç; Alt:: tekşi aydılaaçı (kolbolu ermekte); Hakas Türkçesi: pîr tiksî söyleeçî;Tuva Türkçesi: niiti söglekçi; Şor Türkçesi: *ortak aytkı sös; Rusça: obşçeye skazuyemoye (vslojnom predlojenii); ()

---

ortak yüklem ile benzer kelimeler

ortak dil veya ortak diyelek Fr. koinê ou coenédialecte Türlü diyeleklerin kaynaşmasıyla meydana gelen kamu dili.

bağlamsal yüklem tanımı İng. contextual predicate definition ( )

bölümleyici yüklem kümesi İng. partitionning predicate set ( ) || Örn. {kırmızı, kırmızı olmayan}, {kırmızı, yeşil, ne kırmızı ne yeşil}.

çoklu yüklem İng. polyadic predicate ( ) . Örn. '

duyguca yüklem veya haber bk. Mantıkça yüklem veya haber.

mantıkça yüklem veya haber Fr. prédicat ou attribut logique "Gelen budur" veya "İyi olan budur" sözlerinde GRAMATİKAL HABER (Attribut grammatical) "bu" zamiri olduğu halde bu cümleler "Bu geldi" ve "Bu iyidir" değerinde olduğundan mantıkça, "Gelen" sözü yüklem, "iyi olan" sözü de hab...

özne yüklem uygunluğu İng. concord agreement Cümlede özne ile yüklemin sayıca uyuşması: Siz vak’aları bir saati söker gibi mütalâa ediyorsunuz dedi (A. H. Tanpınar, Sahnenin Dışındakiler, s. 143). Ne ise, ben burada oturacağım, istersen sen bahçeye çık (Ö. Seyfettin, Harem, s. ...

özne-yüklem önerme kalıbı İng. categorical proposition schema Örnekleri özne-yüklem önermesi olan kalıp; SaP, SeP, SiP, SoP. (S, P terim simgeleri olup a, e, i, o terim yönetenleridir).

---