pekiştirilmiş kelime

pekiştirilmiş kelime İng. intensive

Türkçede ad, sıfat ve zarf soylu sözlerin açık veya kapalı ilk hecelerinin p, m, r, s ünsüzlerinden biriyle kapatılması ve meydana gelen hecenin, o kelimenin başına eklenmesiyle, benzer hecelerin tekrarı esasına dayanılarak kurulan ve bu yolla ilgili olduğu adın veya fiilin taşıdığı anlamı yoğunluk bakımından güçlendiren kelime: || Durum yüzünden zaten sarsılan Şerif, Handan'ın artık kendisine bambaşka bir gözle baktığını fark eder etmez büsbütün çileden çıktı; bir şeyler yapabilmek hırsıyla yanmaya başladı (T. Buğra, Dönemeçte, s. 140). En tatlısı kapıyı, pencereyi sımsıkı kapatıp eski yaşantıyı sürdürmekti (T. Buğra, göst. e., s. 88). Donuk yüzü pembeleşmiş, o her zamanki kıpkırmızı dudakları ise aksine uçuk bir renk almıştı… (R. H. Karay, Memleket Hikâyeleri, s. 125). Bir haftadır kupkuru kesildi kurabiyeler (P.Safa, Matmazel Noraliya'nın Koltuğu, s. 22) vb. || Pekiştirilmiş kelimelerde anlamı daha da güçlü kılmak için ek yığılması olayında görüldüğü gibi, pekiştirme öncesi ile asıl kelime arasında bir (A) ünlüsü daha eklenir: sap-a-sağlam, cep-e-çevre gibi. Geçirdiği korkunç kazaya rağmen arabadan sap-a-sağlam çıkabildi. Gittikleri yerde etrafları çep-e-çevre sarılmıştı vb. bk. pekiştirme ve pekiştirme ünlüsü.

---

pekiştirilmiş kelime ile benzer kelimeler

pekiştirilmiş özne Dönüşlülük zamirleriyle : Babur'un kendi hem yazar, hem tenkit eder (F. R. Atay, Gezerek Gördüklerim: Ağra ve Türklük, s. 109). Epeyce Ben kendim, talih yardım etmeseydi çoktan giderdim (A. H. Tanpınar, Sahnenin Dışındakiler, s. 210). Eşyalarını sen kendin götürmelisin. Gelip...

tabiat taklidi kelime ~ onomatopik kelime Azerbaycan Türkçesi: täğlidi sözlär; Türkmen Türkçesi: ses meňzetmesi; Gagauz Türkçesi: onomatopeyik laflar ~ yansılamalar ~ onomatopeya;Özbek Türkçesi: taqlidiy soz; Uygur Türkçesi: täqlidiy söz; Tatar Türkçesi: awaz iyärteme; Başkurt Türkçesi: oksatıwhüzzäre; Kmk: predm...

ad soylu kelime Bir oluş veya kılışı bildiren fiiller dışında kalan ad, sıfat, zamir, edat, zarf, bağlaç ve ünlem türündeki bütün kelimelere verilen genel ad; adın geniş anlamlı sınırları içinde yer alan fiil dışındaki gramer bölükleri: baş, ince, güzel, ben, biri, kendi, yukarıda, şimdi, ile...

alıntı kelime İng. loan word, borrowed word, alien word Bir dile başka bir dilden girmiş ve o dilde benimsenmiş olan kelime: âlem, avlu, atom, ayna, baca, bağ, bahçe, beygir, can, çakal, çengel, çete, demokrasi, duvar, elektrik, fındık, fırın, hayat, hoş, inci, iskele, i...

anahtar kelime a. Bir yazıda konuyu en açık bir biçimde yansıtan kelime veya kelime grubu, anahtar sözcük.

aşağılık kelime Fr. mot vulgaire Aşağı halk arasında kullanılan kelime.

bağımlı kelime Yalnız başına anlamı olmadığı için ad çekimine girmeyen ve cümle içindeki öteki kelime ve kelime grupları arasında çeşitli anlam ilişkileri kurmaya yarayan ve onlara bağımlı olan kelime. Türkçede gibi, için, göre, beri, kadar vb. edatlarla , ve, ile, ama, yahut, veya, fakat vb...

bağımsız kelime Tek başına bir anlamı olan, cümle içinde anlam bakımından başka bir kelimeye bağlı bulunmayan kelime. İsim, sıfat, zamir, zarf, ünlem ve fiil türünden olan kelimeler lerdir: masa, pencere, Ayşe, güzel, uzun, sen, onlar, yarın, geceleyin, eyvah, of gibi. Karşıtı bağımlı kelime’...

---