patlamak

patlamak

(nsz) 1. Nesneler, iç basıncın etkisiyle ve çoğunlukla büyük ses çıkararak dağılmak, infilak etmek: Dinamit patladı. 2. Yırtılıp açılmak: “Gözlerim gene ayakkabılarıma kaydı, yanları patlamıştı.” -O. Kemal. 3. Yarılmak: “Fukaranın hem sağ bileği çıkmış hem davulu patlamıştı.” -R. N. Güntekin. 4. Görünür duruma gelmek, ortaya çıkmak, yeşermek: Tomurcuklar patladı. 5. Top, taşıt lastiği vb. şeyler değişik nedenlerle havası inmek. 6. mec. Ansızın tehlikeli bir şey meydana gelmek: “Harp patlıyor ve askerlere edebiyatçılık, edebiyatçılara askerlik yapmak düşüyor.” -N. F. Kısakürek. 7. mec. Çok sıkılmak, sıkıntı ve sabırsızlığını belli etmek: “Sanıyorum ki istimi fazla gelmiş kazanlar gibi hırslarından patlayacaklar.” -O. C. Kaygılı. 8. mec. Aşırı tepki göstermek. 9. mec. Ansızın bir gürültü duyulmak. 10. tkz. Herhangi bir durum veya bir değerin yitirilmesine yol açmak, mal olmak.

patlamak

1. Çatlamak, parçalanmak, 2. Sabrı tükenmek

---

patlamak ile benzer kelimeler

afyonu patlamak ayılmak, kendine gelmek.

(birinin) kulağının zarı patlamak gürültü yüzünden rahatsız olmak.

bomba gibi patlamak 1) öfkelenerek birdenbire ve yüksek sesle bağırıp çağırmak; 2) bir olay birdenbire ortaya çıkarak herkesi şaşırtmak: “Babamın Üsküp'ü terk etmek ve Selanik'e gidip yerleşmek hakkında verdiği karar ailemiz arasında bir bomba gibi patladı.” -Y. K. Beyatlı.

elinde patlamak 1) bir şey satılamayıp sahibinde kalmak; 2) haber vb.ni uygun zamanda kullanamayıp fırsatı kaçırmak.

fırtına kopmak (veya patlamak) 1) şiddetli fırtına çıkmak: “Fırtına kopmadan epey önce köpek balıkları açık denizlere kaçarlar.” -Halikarnas Balıkçısı. 2) mec. bir yerde kavga ve gürültü çıkmak.

freni patlamak (veya tutmamak) 1) fren, görevini yapmamak; 2) mec. bir iş denetimden çıkmak.

götü patlamak Bütün kuvvetini harcamak.

hava patlamak fırtına çıkmak: “Hava patlamışken, dalgalarla yumruk yumruğa boğuşan bir adamın yazgısını paylaştın mı?” -Z. Selimoğlu.

---