deyim

deyim

a. Genellikle gerçek anlamından az çok ayrı, ilgi çekici bir anlam taşıyan kalıplaşmış söz öbeği, tabir: “Bu deyim seni korkutmasın. Çünkü fazlasıyla basit bir şeyden bahsediyorum.” -İ. O. Anar.

deyim

1. Diyeyim: Efendime deyim... 2. Cümle: İki deyim söz. 3.bk. deyiş (I)-4.

deyim

Mâni, destan, ağıt, şiir, mısra, şarkı, türkü, gazel.

deyim

Söz, kelime

deyim

bk. söylem

deyim Fr. locution

Belli bir anlama gelmek üzere iki veya ikiden artık kelimeden meydana gelmiş söz öbeği. bk. Artlaç deyimi, Bağlaç d. Fiil d. İsim d. önleç d. Ulaç d. Zarf d.

deyim İng. locution, idiom

Anlatım gücünü artırmak için, gerçek anlamı dışına kayan, bazı sözcükleri değişmediği halde bazıları değişip çekimlenebilen kalıplaşmış birden çok sözcük: Göze girmek, gözden düşmek, kulağı delik, eli açık, tepesi atmak, gönül almak, göze gelmek, dile düşmek, küplere binmek, balık kavağa çıktığı zaman vb.

deyim İng. expression

Bir bir bilimsel kuralın ya da doğa yasasının sözle anlatımı.

deyim İng. locution, idiom

Gerçek anlamından farklı bir anlam taşıyan ve çekici bir anlatım özelliğine sahip olan kelime veya kelime grubu: Abayı yakmak, aşağıdan almak, bağrına taş basmak, buluttan nem kapmak, çileden çıkmak, dalga geçmek, el ele vermek, karşı gelmek, mercimeği fırına vermek, nalları dikmek, saman altından su yürütmek, üç buçuk atmak, yasak savmak, yüzgöz olmak, zılgıt vermek vb.

deyim İng. statement

Bir önermenin belli bir kişice belli bir anda belli bir savı dile getirmek ereğiyle kullanılması edimi.

deyim İng. expression, string, phrase, word

Abece öğesi bir tek im ya da abece öğesi birden çok sayıda imin art arda sıralanmasıyla oluşan dizi. ||Anl. deyim biçimi. Krş.. deyim örneği, kapalı deyim, açık deyim, düzgün deyim, karmaşık deyim, tek başına anlamlı deyim, birlikte anlamlı deyim, altdeyim, im.

deyim Osm. Tâbir

Tek bir kelime yerine geçen, tek bir anlam veren kelime öbeği.

deyim

Azerbaycan Türkçesi: frazeologizm ~ sabit söz birläşmäsi; Türkmen Türkçesi: frazeologizm ~durnuklı söz düzümleri; Gagauz Türkçesi: bölünmäz laf birleşmesi ~ frazeologizma; Özbek Türkçesi: ibóra ~ frazeologik birlik; Uygur Türkçesi: idiom ~ turaqliq söz ibarisi; Tatar Türkçesi: obrazlıtäğbir ~ frazeologizm; Başkurt Türkçesi: frazeologizm; Kmk: frazeologiya söz tagımı ~birikgen söz tagım; Krç.-Malk.: frazeologizm; Nogay Türkçesi: söz bîrîkpeler ~frazeologizm; Kazak Türkçesi: turaktı söz ~ beyneli söz tirkesi - ayşıktı söz oramı ~frazeologizm; Kırgız Türkçesi: körköm süylöm ~ fraza ~ idiyoma; Alt:: buzulbassöskolbu ~ frazeologizm; Hakas Türkçesi: mirgen çooh ~ frazeologizm; Tuva Türkçesi: frazeologizm; Şor Türkçesi: frazeologizm; Rusça: obraznoye vırajeniye ~ frazeologizm;~

deyim Osm. tabir

1. Düz anlamlarından sıyrılmış sözcüklerin başka bir anlama gelecek biçimde kalıplaşması: Yüzsuyu dökmek, eli bayraklı, çantada keklik, çam devirmek, ağır başlı... 2. Yüksek anlamlı koşuk.

---

deyim ile benzer kelimeler

abecesel deyim İng. alphabet-based expression, word Her imi belli bir abecenin öğesi olan bir deyim. || Örn. A ile B imlerinden oluşan ABABB deyimi, {A, B, C, D } ye dayalı abecesel bir deyimdir.

açık deyim İng. open expression Bağsız değişkeni olan düzgün deyim. Krş.. özelleme.

aşağılık deyim Fr. expression vulgaire Aşağı halk arasında kullanılan deyim.

bireysel deyim İng. individual expression Terim 1.

birlikte anlamlı deyim İng. syncategorematic expression Tek başına anlamlı olmayıp, bir ya da birden çok yönetilen deyimle bir araya geldiğinde tek başına anlamlı bir deyimi oluşturan deyim; yöneten dizimsel türünden olan deyim. || Örn. 'ise', 'değil', 'ne...ne'...'bütün',... ...

boş deyim İng. empty expression, empty word İm sayısı sıfır olan, başka bir deyişle hiç bir im kapsamayan deyim. || Krş.. boş tümel-evetlemeli yasal biçim, boş tikel- evetlemeli yasal biçim.

cebirsel deyim a. mat. Bilinen veya bilinmeyen büyüklük ölçüleri üzerinde, bunlara bağlı bir büyüklük ölçüsünü çıkarmak için gerekli işlemleri gösteren ve birbirine cebirsel işaretlerle bağlanan harf ve sayılar bütünü, cebirsel formül, cebirsel ifade.

deyim adı bk. dizimsel ad.

---