anlam genişlemesi

anlam genişlemesi

a. db. Dar bir anlamda kullanılan bazı kelimelerdeki anlamın ilgili kavramlara yayılması: Baş kelimesinin “kafa” anlamından anlam genişlemesiyle her meslek ve kuruluştaki “üst aşama” anlamını bildirmesi gibi.

anlam genişlemesi Fr. extention sémantique

Bir kelimenin anlamı dar iken az çok genel bir dereceye çıkması : Terkos, Salatalık gibi.

anlam genişlemesi İng. semantic extension, semantic evolution

Dar bir anlamda kullanılan bazı sözcüklerdeki anlamın zamanla, ilgili kavramlara yayılması: Terkos (bir göl adından anlam genişlemesiyle musluk suyu anlamının doğması) , baş (kafa anlamından anlam genişlemesiyle her meslek ve kuruluştaki üst aşama anlamının doğması) , ödül (güreşi kazananlara verilen armağan anlamından bütün armağanlarda kullanılması gibi) vb.

anlam genişlemesi İng. semantic extension

Anlam kapsamı dar olan bir kelimenin zamanla ilgili bulunduğu kavram alanı içinde yayılarak daha geniş, daha genel bir anlam kazanması olayı: Alan sözü başlangıçta yalnız “orman içindeki düz ağaçsız yer” anlamında iken sonradan anlam genişlemesi ile TT.’de “bölge”, “branş, bilim kolu” anlamlarını da kazanmıştır. Kültür kelimesi (Lat. cultura) aslında «ekilmeye hazır toprak, tarla» anlamını verirken, zamanla «verim, birikim» kavramındaki anlam sınırının çok genişlemesi ile «yüzyıllar boyunca elde edilen maddî ve manevî değerler bütünü yani kültür» olmuştur. ödül<EAT. öñdül>öğdül) yalnız Anadolu ağızlarında «güreşte kazananlara verilen armağan, mükâfat» anlamıyla kullanılırken, standart Türkçede her yarışmada kazanana verilen armağan, mükâfat» anlamını kazanmıştır. Terkos’un bir göl adından «musluk suyu», frijider’in bir şahıs adından «belirli bir buz dolabı markasına» oradan genelleşerek «buzdolabı» anlamlarına geçişi de böyledir.

---

anlam genişlemesi ile benzer kelimeler

abomazum genişlemesi İng. abomasal dilatation Şirden genişlemesi.

akut mide genişlemesi Lat. dilatatio ventriculi acuta Atlarda midenin ya gıda maddeleriyle aşırı derecede dolması veya mide içeriğinin bağırsaklara geçememesi sonucu mide hacminin artması, akut mide dilatasyonu, birincil mide genişlemesi, birincil mide dilatasyonu, ikincil mid...

bant genişlemesi İng. band broadining Analitlerin bir kolondan geçerken çeşitli difüzyon ve kütle aktarım işlemlerinin etkisiyle kolonda yayılma meyli.

barsak genişlemesi Fr. Aérentérectasie

birincil mide genişlemesi İng. dilatatio ventriculi acuta Akut mide genişlemesi.

cebirsel oyut genişlemesi İng. algebraic extension of a field Her öğesi bir k oyutu üzerinde cebirsel olan K oyut genişlemesi.

cismin cebirsel genişlemesi İng. algebraic extension of a field ( )

cismin genişlemesi İng. field extension F cismi bir G cisminin alt cismi olduğunda, G'ye F nin genişlemesi denir.

---