zorunluluk

zorunluluk, -ğu

a. Olması gerekme, olduğundan başka olmama, zorunlu olma, mecburiyet, zaruret, ıztırar, zorunluk: “Bu zorunluluk, başkalarınca savsaklanmış görevi yerine getirmekten doğuyor.” -S. Birsel.

zorunluluk İng. necessity

Olduğundan başka olamama durumu. 1. Mantıksal-matematiksel zorunluluk: Kavramların ve önermelerin mantıksal bağlantısında ve çıkarımlarında bulunur; düşünce bakımından zorunlu doğrular -> çelişmezlik ilkesine dayanan doğrulardır; çelişiği düşünülemeyen doğrulardır; bu anlamda zorunlu, çelişmeye düşmeden başka türlü düşünülemez olan şey. 2. Fiziksel zorunluluk: Neden-etki bağlantısındaki zorunluluk (doğa yasaları). 3. Ahlaksal zorunluluk= Bir toplumda yürürlükte olan ahlak yasalarına uyma zorunluluğu. Burada doğal bir zorunluluk değil, gereklilik söz konusu olduğundan ahlaksal zorunluluk yükümlülük biçiminde kendini gösterir.

zorunluluk İng. necessity

1. Olayların iç özlerindeki düzenlilik, yasalılık ve yapı gereği, belli koşullar altında ortaya çıkması kaçınılmaz olan şey. 2. İnsanın doğa ve toplumun nesnel yasalarına bağımlı olması durumu.

zorunluluk İng. necessity

Tümdengelimci bilimlerde öncüllerden çıkarım yoluyla türetilmiş sonuçların öncüllerle bağdaşması ya da bir durumun gerçekleşmesinin mantıksal kaçınılmazlığı.

---

zorunluluk ile benzer kelimeler

çifte zorunluluk İng. double necessity rule ( )

mantıksal zorunluluk yöneticisi İng. logical necessity operator, standard necessity operator Evrensel almaşıklık bağıntısına dayanan zorunluluk yöneticisi || ( ) imi olduğunda, ( ) p (p, mantıkça zorunludur) un (...) tamdurumunda doğru olması p önermesinin bütün tamdurumlarda doğru olmas...

özgürlük ve zorunluluk İng. freedom and necessity İnsanların etkinlikleri ile doğanın ve toplumun nesnel yasaları arasındaki ilişki, bk. özgürlük, zorunluluk.

zorunluluk çıkış kuralı İng. necessity elimination rule ( ) biçimindeki kipler mantığı çıkış kuralı.

zorunluluk yöneticisi İng. necessity-operator ( )

zorunluluk dağıtıcılığı İng. necessity-distributivity ( ) eşdeğerliliğini dile getiren kipler mantığı kuralı.

zorunluluk ve rastlantı İng. necessity and chance Özdeksel dünyadaki -dolayısıyla toplum yaşamındaki- nesnel bağlantı türleri, bk. zorunluluk, rastlantı.

---