yapım eki

yapım eki

a. db. Kelime kök veya gövdesine getirilerek kelimenin yeni bir anlam kazanmasını sağlayan ek: -lik (göz-lük); -ci (ev-ci); -li (ev-li); -inç (sev-inç); -gi (sev-gi); -daş (vatan-daş) gibi.

yapım eki İng. morpheme

(Derleme.. şekil eki, morfem, yapı eki, tekil eki) Sözcük kök veya gövdesine getirilerek sözcüğün yeni bir kavram kazanmasını sağlayan ek: -lik (göz-lük) , -ci (ev-ci) , -li (ev-li) ; -ine (sev-inç) , -gi (sev-gi) ; -daş (vatan-daş) , -dır- (sev-dir-) , -in-(sev-in-) , -leyin (gece-leyin) vb.

yapım eki İng. derivational affix

Kelime kök ve gövdelerine getirilerek yeni kavramların yansıtılmasını, kavramlara karşılık yeni kelimeler yapılmasını sağlayan ek. +lIk / +lUk: odunluk, dizlik yakınlık;+ÇI /+ÇU: yarışçı, izci; +lI/+lU: tuzlu; -AcAk: yiyecek, yakacak: + IcI/+UcU: sızıcı, itici, görücü; +A-: boşa-, yaşa-;+dAş: addaş> adaş, yoldaş, ülküdeş, -l-: yarıl-, kırıl-;+ lA-: başla-, izle-, tuzla-; -(I)n-/-(U)n-: sevin-, soyun-; -(I)ş-/-(U)ş-: koşuş-, üşüş- vb. Türkçede yapım ekleri addan ad, addan fiil, fiilden ad ve fiilden fiil türeten ekler olmak üzere dört tür oluşturur. Karşıtı çekim eki’dir.

yapım eki

Azerbaycan Türkçesi: sözdüzäldici şakilçi; Türkmen Türkçesi: söz yasaycı affiks (goşulma);Gag.: laf kurucu afiks; Özbek Türkçesi: yasóvçi qóşimça; Uygur Türkçesi: söz yasiğuçi qoşumçä;Tatar Türkçesi: süz yasağıç ~ yasağıç quşimça ~ süz yasawçi quşimça; Başkurt Türkçesi: hüz yahawsı affiks (yalgäw); Kmk: söz yaratıwçu koşumça ~ söz etegen koşumça ~ söz yaratagan koşumca; Krç.-Malk.: söz kurawçu affiks (calgaw); Nogay Türkçesi: söz yasawış kosımşa; Kazak Türkçesi: söz turdıruwşı jurnak ~ sözjasamdık jurnak; Kırgız Türkçesi: söz casoo afiksi (müçösü); Alt:: sös büdüreeçi kojulta; Hakas Türkçesi: sös püdîrceňhozım; Tuva Türkçesi: ço'gaadılga kojumaa; Rusça: slovoobrazuyuşçiy affiks

---

yapım eki ile benzer kelimeler

benzerlik eki ~ benzetme eki Azerbaycan Türkçesi: bänzätmä bildirän goşma ~ bänzärlikşäkilçisi; Türkmen Türkçesi: meňzetme affiksi ~ meňzetme goşulması; Gagauz Türkçesi: benzetmäkafiksi; Özbek Türkçesi: oxşatiş qoşimçası; Uygur Türkçesi: (B.Uyg.) oxşatmä qoşumçä ~(D.Uyg.) oxşatma qoşumçisi; Tat:...

ettirgenlik eki ~ faktitif eki Azerbaycan Türkçesi: icbar fe'lin şäkilçisi; Türkmen Türkçesi: yükletmederecääniň goşulması; Gagauz Türkçesi: zorlamak zalogun afiksi; Özbek Türkçesi: orttirma nisbatqoşimçasi; Uygur Türkçesi: mäcburiy däricä qoşumçisi; Tatar Türkçesi: yöklätü yünälesequşımçası; Başkurt T...

ilgi eki (ilgi durumu eki) İng. genitive suffix Eklendiği ad ile başka bir ad arasında, asıl görevi itibarıyla ilgi bağı kuran ek, +In, / +Un, +nIn, / +nUn ekleri: ev+in, yılan+ın, okul+un, söz+ün; kişi+nin, kapı+nın, çocuğ+un, sürü+nün vb. Hareket bir insanın giyindiği şekil olur (A...

fiilden isim yapım eki Azerbaycan Türkçesi: fe'ldän isim düzäldän şäkilçi; Türkmen Türkçesi: iişlikden isim yasaycı affiks ~ iişlikden isim yasaycı goşulma; Gagauz Türkçesi: işliktänadlık yapan afiksi; Özbek Türkçesi: fe'ldan ót yasóvçi qoşimça; Uygur Türkçesi: peildin isimyasiğuçi qoşumçä; Tatar Tü...

fiilden fiil yapım eki Azerbaycan Türkçesi: fe'ldän fe'l düzäldän şäkilçi; Türkmen Türkçesi: iişlikdeniişlik yasaycı affiks ~ iişlikden iişlik yasaycı goşulma; Gagauz Türkçesi: işliktän işlik yapan afiksi; Özbek Türkçesi: fe'ldan fe'l yasovçi qoşimça; Uygur Türkçesi: peildin peil yasiğuçiqoşumçä; Ta...

ad durumu eki İng. case ending Adın başka bir sözcükle ilgi kurmak üzere aldığı ek. Türkçede kullanılan ad durumu ekleri ve değişimleri şunlardır: A) Belirtme durumu eki ve değişimleri şöyledir :-i, -ı, -ü, -u; -y-i, -y-ı, -y-ü, -y-u (ev-i, bal-ı, göz-ü, kol-u; bahçe-y-i...

aidiyet eki a. db. İlgi eki.

aitlik eki İng. mixed suffix, pronominal suffix Adlardan zamir ve sıfat olarak kullanılan adlar yapan, içinde bulunma, bağlılık ve aitlik görevleri taşıyan +ki eki. Zarflara doğrudan doğruya, öteki kelimelere ilgi veya bulunma durumundan sonra gelen ek. Bu ek, dil ben...

---