tiyatro

tiyatro İt. teatro

a. (tiya'tro) 1. Dram, komedi, vodvil vb. edebiyat türlerinin oynandığı yer: “Her tiyatronun holünde ille smokinli bir müdüre rastlayacaksınız.” -H. Taner. 2. Bu türleri, izleyiciler önünde sahnede oynayan grup: “O zaman tiyatronun bütün oyuncuları beni lanetleyecekler.” -A. Ağaoğlu. 3. Sahnelenmek için yazılmış oyunların tümü: “Bütün bu vasıflarıyla tiyatroyu çocuk oyunlarına kıyas etmek çocukça bir şey görünür.” -A. K. Tecer.

< İt. teatro) tiyatro

tiyatro İng. theatre

1. Geniş anlamı içinde, dram sanatının yönetmen, oyuncu, tasarım sanatçıları, uygulayımcılar, uzmanlar ve seyircinin etkileşimi ile ortaklaşa üretilmesi. 2. Dramatik gösterilen tümü. 3. Betik dışında kalan tiyatroluk öğelerin tümü. 4 - Oyun oynama eylemi. 5 - Oyunların oynandığı yapı, alan ya da yer. 6 - Etkinliğine ilişkin olarak tiyatral gereçler ya da yöntemler.

tiyatro Fr. Théâtre

Sahne eseri, bu gibi eserlerin oynanma sanatı ve bunların oynandığı yer.

tiyatro İng. theater

(Yun. Theastai - görmekten "theatron" - genel görüş) Antik Yunan tiyatro birimi [1249 - 1265] tiyatrosunda yalnızca seyircilerin "oturdukları yer" anlamına gelirken bugün genel olarak bütün dramatik gösterilerle ilintili çalışma alanını kapsar; tiyatro yapısını, eylemini ve kavramını karşılar. Tiyatro, kimi kez, "drama" kavramına karşıt olarak bir temsilin metin dışında kalan bütün yönlerini belirtir. Ancak "drama" yalnızca söz değildir, bunun yanı sıra oynayış anlamını da getirir; bunların ikisi birbirinden ayrılmaz. Öteki öğeler dekor, giysi, müzik ve danstır. Ayrıca, "Fransız tiyatrosu", "İtalyan tiyatrosu" dendiği zaman bu ulusların tiyatro yaşantılarının bütün yönleri; Corneille'in tiyatrosu, Shakespeare'in tiyatrosu denildiği zaman bu yazarların oyunları anlaşılacaktır. Türkçeye "tiyatro" terimi İtalyanca "teatro" sözcüğü ile girmiştir.

---

tiyatro ile benzer kelimeler

absürt tiyatro İng. Absurd theatre İnsanın yaşama, doğaya olan uyumsuzluğunu, doğadan kopmuşluğunu sezdirici bir yolla XX. yüzyıl ortasında yeni bir öz ve biçimle veren tiyatro türü. Aristocu anlamda usla bağdaşmaz bir öz ve biçim kullanır. Örn. Samuel Beckett ve Eugene l...

anti tiyatro İng. anti-theatre lonesco'nun, Genet'nin ve daha bir takım öncü yazarların oyunları için kullanılan bir terimdir. Kabul edilmiş tiyatro kurallarının her yönden dışına çıkan, gerçekçiliğe karşı olan tiyatro türü.

antik tiyatro İng. ancient theatre, antique theatre Eski Yunan ve Latin tiyatroları için kullanılan terim. Alm. Antikes Theater Eski Yunan ve Roma tiyatrosuna verilen ad.

aristocu olmayan tiyatro Alm. nicht-aristotelisches Theater 1. Aristoteles'in önerdiği kurallara ters bir yolda davranılarak ortaya çıkarılan tiyatro türü, 2. Bertold Brecht'in Anlatımcı Tiyatrosuna (Epik Tiy.) ve kendi aralarında bağlantısız tablolar zinciri kullanan başka akımlar...

Aristocu tiyatro Alm. aristotelisches Theater Üç-Birlik Kuralı (yer, zaman, olay) ile kurulu, dinsel niteliği olan tiyatro. Seyirciye acıma ve dehşet duyguları vererek ruhu tutkulardan arıtma (katharsis) yolunu öngören tür. Bunlar, daha çok tragedya türündeki oyunlar konusu...

Aristotelesçi tiyatro İng. aristotelean theatre 1. Aristoteles'in Poetika adlı yapıtındaki dram sanatına ilişkin kuralları izleyen tiyatro. 2. Genellikle, kentsoylu tiyatrosu için kullanılan terim.

arkaik tiyatro İng. archaic theatre Tiyatronun kaynağını ortaya çıkaran, tiyatronun henüz örgütlenmediği ve herhangi bir betiğe dayanmadığı dönemdeki törensel gösterilerin tümüne verilen ad.

ayrıntılı tiyatro bk. Naturalist Tiyatro.

---