tasvir fiili

tasvir fiili İng. descriptive verb

Zarf-fiil biçimindeki bir esas fiille, bu esas fiildeki oluş ve kılışı tasvir niteliği taşıyan bir yardımcı fiilin özel bir anlam oluşturacak biçimde birleşip kaynaşmasından oluşmuş birleşik fiil. Bunlar -abil-, -ama-(yeterlik) -a dur-(süreklilik), -I ver- (tezlik), -A yaz- (yaklaşma) gösteren tasvir fiillleridir: Hayal kurmak, hülyalara dalmak için bunlardan daha uygun beşikler bulunamazdı (A. Ş. Hisar, Boğaziçi Mehtapları, s. 69). İkide bir tattığımız bu âbıhayat olmasa nasıl yaşayabilirdik? (A. Ş. Hisar, göst. e., s. 216). Daha o gün denizden, vapurdan, otomobilden başlayarak Nebile sonu gelmeyen bir heyecan alemine girivermişti (R. H. Karay, Memleket Hikâyeleri: Ayşenin Talii, s. 149). Asıl garibi bu mucizenin bir çırpıda olup bitivermesiydi (A. H. Tanpınar, Huzur, s. 136). Yaşamaktan usanıverdim bu gün apansız... (Kemal Tahir, Esir Şehrin İnsanları. s. 73). İşte böyle, elsiz ayaksız, kimsiz kimsesiz, yüce dağlar başında, kurdun kuşun arasında, cinin perinin içinde kalakaldım (Y. Kemal, Ortadirek, s. 139). Selim bu kelle götürmek sözüyle ölümü hatırlayıp, ölüm korkusuna düştü. Suratını buz gibi ecel teri bürümüş, yüreği ürküntüden yarılayazmıştı (K. Tahir, Yol Ayrımı, s. 340) vb.

---

tasvir fiili ile benzer kelimeler

tasvir Ar. ta¹v³r a. 1. Betimleme: “Bugün bu saadet lerinin üstlerine birer siyah tül çekildi.” -A. H. Müftüoğlu. 2. ed. Betim. 3. hlk. Resim. Gölge oyununun renkli, figürlerine verilen ad. Özellik...

tasvir etmek 1) betimlemek: “Onun hayatını tasvir eden bir kitap elime geçti.” -S. F. Abasıyanık. 2) resmini yapmak.

tasvir gibi çok güzel (kimse): “... beyim, dadılar, tayalarla şımartılmış, kuşsütüyle beslenmiş, beyaz, tüysüz, oğlandan çok kıza yakın, bir civan.” -H. Taner.

ad fiili bk. ek-fiil

alanlama fiili Fr. Verbe déclaratif Latincede taşıdıkları anlam dolayısıyla cümlede ayrı bir morfoloji gösteren fiillere denir.

bağlama zarf-fiili a. db.

beklenmezlik fiili a. db. Bir fiile -acağı / -eceği sıfat-fiil ekiyle tutmak yardımcı fiili getirilerek oluşturulan ve işin istenmeden, beklenmeden olduğunu anlatan birleşik fiil: Güleceği tutmak. Yazacağı tutmak. bk. Karmaşık fiil.

bitirme fiili a. db. Bir fiile -miş sıfat-fiil ekiyle olmak yardımcı fiili getirilerek oluşturulan ve fiilin, yardımcı fiilin işaret ettiği zamandan önce olup bittiğini anlatan birleşik fiil: İstemiş oldu. Görmüş olacak gibi.

---