sözdizimi veya dizimleme

sözdizimi veya dizimleme Osm. nahiv

Bir düşünceyi anlatacak olan kelimeleri veya tümceleri uygun bir sıraya koymakla beraberkarşılıklı durum ve ilgilerine göre de onları gramerce şekillendirip birbirine bağlama işi. Tümcede fiilin tümleçlerden önce veya sonra, cümlede ise baştümcenin basa veya sona alındığına göre iki türlü sözdizimi esası vardır: birinci çeşide BAŞA BAĞLI SÖZDİZİMİ ( S. cursive ), ikincisine de SONA BAĞLI SÖZDİZİMİ ( S. complexive ) denir. Bundan başka, sözdizimi KAPALI ve AÇIK diye sınıflanır. bk. Kapalı sözdizimi.

---

sözdizimi veya dizimleme ile benzer kelimeler

kapalı veya iç sözdizimi Fr. syntaxe intérieure Alışılmış sözdizimi ( AÇIK veya DIŞ SÖZDİZİ-Mİ, S. extérieure ) kuralları dışında olarak Dua tepe, Burner hank, Baba anne, Ben yaşta v.b. gibi gramer harçları kullanılmadan yapılan kelime takımlarındaki sözdizimi.

dizimleme bk. Sözdizimi.

dizimleme kuralı İng. filing code Fiş, kart vb. bilgi gereçlerinin bir dizin oluşturmalarını sağlamak amacıyla sıralanmalarında uyulacak öğeler.

dizimleme kuruluşu Fr. construction syntaxique Her dildeki kullanışın gösterdiği şekilde kelimelerin cümle içinde sıralanışı. Buna sözdizimi kuruluşu da denir.

dizimleme sesbilimi bk. Sesbilim.

bilmem hangi (veya kaç veya kim veya nasıl veya ne) önemli veya anlatılması gerekli görülmeyen şeyler için kullanılan bir söz: Bilmem hangi dairede kâtipmiş.

eşi benzeri (veya manendi veya menendi) olmamak (veya bulunmamak veya yok) benzeri olmamak: “Allah rahmet eylesin, eşi menendi bulunmaz bir adamdı Nazmi Albay.” -A. Ümit. “Bir iki çıkışı, Arap Kadir'in bir eşi benzeri bulunmadığı gerçeğini ortaya koymuştu.” -K. Korcan. “Bizim dairenin müdürünün bir eşi benzeri daha yoktur.” -M. ...

tetikte (veya tetik) olmak (veya beklemek veya bulunmak veya durmak) her an uyanık ve hazır bulunmak: “Güldane tehlikeyi sezmiş gibi tetikte.” -T. Buğra. “Onun sakinliği etrafta tetikte bekleyen karısına, çocuklarına da geçti.” -N. Cumalı. “Hele kendini güçlü hissederse tetik ol, basbayağı saldırganlaşır.” -A. İlhan.

---