sıfat tamlaması

sıfat tamlaması

a. db. Sıfatların kendilerinden sonra gelen bir adı niteleyerek veya belirterek kurduğu tamlama: Beyaz ev. Hangi kız?

sıfat tamlaması

bk. Sıfat takımı.

sıfat tamlaması İng. adjectival construction

(Derleme.. sıfat takımı, sıfat birliği) Sıfatların kendilerinden sonra gelen bir adı niteleyerek veya belirterek kurduğu tamlama: Beyaz ev, güzel çocuk, bu kitap, hangi kız, bazı olaylar, karlı dağlar, tanıdık adam, pişmiş yemek, yürüyen bebek, güler yüz, akacak kan, çalışkan öğrenci vb.

sıfat tamlaması İng. adjectival construction

Somut, soyut adları ve kavramları çeşitli yönleriyle nitelemek veya belirtmek maksadıyla ve ona bağlı sıfatın tamlama dizilişinde oluşturduğu söz grubu. Bu dizilişte sıfat tamlayan, sıfat tarafından nitelenen veya belirtilen ad tamlanan görevindedir: Evet, pekâlâ biliyorum ki, bir gün ben her şeyi bırakıp bu küçük yola dalarsam onun bittiği yerde bütün saadet ve hasretlerimi, eski yaşanmış rüyalarımı bulacağım, temiz, yepyeni, mesut bir adam olacağım (A. H. Tanpınar, Abdullah Efendinin Rüyaları: Bir Yol, s.123). Bu kötü günlerinde Gülsüm’e bir ana gibi bakıyordu (R.N. Güntekin, Kızılcık Dalları, s.29). Tahir Ağa, bugüne kadar üç nesil yetiştirmişti (R. N. Güntekin, göst.e., s.29). Sonra kızgın, dumanlı bir grup oldu; ezan sesleri arasında kısık, uyuşuk lambalar birer birer yanıp kasabayı kasvetli bir gece sardı (R.H.Karay, Memleket Hikâyeleri: Şeftali Bahçeleri, s.33). Ben bu rüyayı on yedi yaşımda iken görmüş ve onu senelerce şehir şehir, sokak sokak aramış, daha ilk karşılaşmamızda, göğsüm daralarak: “İşte bu odur!” demiştim (T. Buğra, Yarın Diye Bir Şey Yoktur, s. 35) vb.

sıfat tamlaması

Azerbaycan Türkçesi: tâyini söz birläşmäsi; Türkmen Türkçesi: ayırgıçlı söz düzümi;Gag.: belliklikçi laf birleşmesi; Özbek Türkçesi: sifatlóvçili birikma; Uygur Türkçesi: eniqliguçi-eniqlanğuçi munasivättiki söz birikmisi; Tatar Türkçesi: sıyfat süztezmä; Başkurt Türkçesi: sifathüzbäyläneşe; Kmk: sıpatlık söz tagımı; Krç.-Malk.: aygaklawçu (~açıklawçu) söz tutuş; Nogay Türkçesi: ayırgışlı söz baylanısı; Kazak Türkçesi: anıktavvıştık söztirkesi; Kırgız Türkçesi: anıktagıç söz aykaşı; Alt:: adılu söskolbu; Hakas Türkçesi: çarıdıg söspîrîgîzî; Tuva Türkçesi: t'odaradılgalıg sös kattıjıışkını; Rusça: opredelitelnoyeslovosoçetaniye

---

sıfat tamlaması ile benzer kelimeler

belirsiz isim tamlaması ~ belirtisiz isim tamlaması Azerbaycan Türkçesi: II. növtäyini söz birläşmäsi; Türkmen Türkçesi: ayırgıçyı söz düzümi (ısnışma); Gagauz Türkçesi: afikssizbellilikçi laf birleşmesi; Özbek Türkçesi: belgisiz qaratqiçli birikma; Uygur Türkçesi: ikkinçi izafät;Tatar Türkçesi: ikençe izafät; Başkurt Türkçesi:...

belirli isim tamlaması ~ belirtili isim tamlaması Azerbaycan Türkçesi: täyini sözbirläsmäsi; Türkmen Türkçesi: ayırgıçlı söz düzümi (ılalaşma); Gagauz Türkçesi: afiksli bellilikçi lafbirleşmesi; Özbek Türkçesi: belgili qaratqiçli birikma; Uygur Türkçesi: üçünci izafät; Tatar Türkçesi: öçençeizafät; Başkurt Türkçesi: bildäle i...

zincirleme sıfat tamlaması a. db. Bir sıfat tamlamasına çoğu kez “-li” bazen de “-siz” veya 3. kişi iyelik eki getirilerek kurulan ikinci bir sıfat tamlaması: Kırmızı başlıklı kız. Beyaz yakasız öğrenci. Bir sıfat tamlamasına çok defa"-lı" bazen de '”-siz” ya...

ad tamlaması a. db. İki veya daha çok ad soyundan kelime ile kurulmuş olan tamlama, isim tamlaması. İng. possessive construction (Derleme. ad tümlemesi, isim tamlaması, isim takımı, izafet ilgisi) İki veya daha çok addan kurulmuş ta...

adıl tamlaması Tamlayanı adıl olan tamlama: Benim evim, senin evin, onun evi; kendi evim, kendi evin, kendi evi vb.

belirtili ad tamlaması İng. genetival construktion Tamlayanı ilgi durumu eki almış bir ad veya zamir, tamlananı teklik 3. şahıs iyelik eki almış olan, dolayısıyla belirti eki taşıyan ve tamlayanla tamlanan arasında şahıs bakımından uygunluk ve geçici anlam bağı bulunan ad tamlama...

belirtili isim tamlaması bk. belirli isim tamlaması

belirtisiz ad tamlaması İng. shortened genitival construction Tamlayanı eksiz, yalın durumda bulunan, tamlananı teklik üçüncü şahıs iyelik eki almış olan ve tamlayan ile tamlanan arasında sürekli bir anlam bağı bulunan ad tamlaması: Bahçe kapısı, devlet siyaseti, dil gerçeği, dil ...

---