şartlı gereklilik kipi

gereklilik kipi

a. db. Fiilin yapılması gerektiğini belirten,-malı / -meli ekiyle kurulan isteme kipi: Gelmeliyim, gelmelisin, gelmeli, gelmeliyiz, gelmelisiniz, gelmeliler gibi.

Belirli bir zamana girm...

gereklilik

a. Gerekli olma durumu, lüzum.

bk. kipi.

Azerbaycan Türkçesi: vacib forma; Türkmen Türkçesi: hökmaanlık (forma); Gagauz Türkçesi: lääzımnıkçal...

gereklilik belirtimi

gereklilik kipinin hikâyesi

Fiilin gösterdiği oluş ve kılışın yapılması gerekli olduğunu geçmiş zamana aktararak bildiren tasarlama kipi: dinle-meli-y-dim, dinle-meli-y-din, dinle-meli-y-di, dinle-meli-y-dik, dinle-meli-y-diniz vb. –Ah! ben şu zamanda bir sadrazam olmalıydım… Ben devletin başında bulunma...

gereklilik kipinin rivayeti

Gerçekleşmesi gerekli olan bir oluş ve kılışın duyuma dayanılarak veya sonradan farkedilerek anlatılması. Bu kip -mAlIymIş ekiyle karşılanır. Kip eki ile, rivayet eki arasındaki i- ek-fiili bazen korunmuş bazen de yerini-y- koruyucu ünsüzüne bırakmıştır: al-malı-y-mışım, al-ma...

gereklilik kipinin şartı

Yapılması tasarlanan bir oluş ve kılışın gerekliliğini şart koşan birleşik kip. -mAlI-y-sA ekiyle karşılanır: tut-malı-y-sam, tut-malı-y-san, tut-malı-y-sak, tut-malı-y-sanız vb. Kullanımında bu kalıplar yerine gerekiyorsa biçimi tercih edilmektedir: Buradan git-meli-y-sen yer...

şartlı

sf. 1. Şarta bağlı, koşullu, meşrut. 2. Şartlanmış olan, koşullu: Şartlı kafalar. 3. Şart etmiş olan (koca).

şartlı birleşik cümle

a. db. Bir esas cümle ile bu esas cümleye bağlı, fiili -sa / -se ekini almış yan cümlenin oluşturduğu anlatım birliği: “Bir gecede böyle bir şeyle karşılaşsaydım hayretten çıldırabilirdim.” -A. H. Tanpınar.

bk. şart cümlesi