şart cümlesi

şart cümlesi İng. conditional clause

Temel cümleyi yargı bildirmeden zaman, şart, sebep ve benzetme işlevi ile tamamlayan zarf görevindeki yardımcı cümle türü. Fiil kök ve gövdeleriyle ek-fiile -SA şart ekinin getirilmesi ile kurulur. Şart eki geniş zaman kipinden sonra da gelebilir: || Artık demir almak günü gelmişse zamandan || Meçhule giden bir gemi kalkar bu limandan (Y. K. Beyatlı, Kendi Gök Kubbemiz, s. 83). || — Az yer dolaşmadık. Hepsini uç uca getirsen, bir dünya eder (S. Çokum, Ağustos Başağı, s. 123). || İyi amma, a beyim, şöyle bakınsak, bir alay mekteb-i Âli denilen yerler var (M. Akif Ersoy, Safahat, s. 354). Eğer hariçteki seslerin bize kadar gelmesi mümkün olsa da bize sorsalar ki “güzellik nedir?” hiç düşünmeden; “bu yeşilliktir” diyeceğiz (Y. K. Karaosmanoğlu, Erenlerin Bağından: Diğer Nesirler, s. 99). Şüphesiz başka şartlar altında bir gecede böyle bir şeyle karşılaşsaydım, hayretten çıldırabilirdim (A. H. Tanpınar, Geçmiş Zaman elbiseleri, s. 91). İnsan yaptığı işe sade menfaati için girerse, yalnız onu düşünürse kendisini sonunda sizin gibi itham eder! (A. H. Tanpınar, Saatleri Ayarlama Enstitüsü, s. 305). Sen bu beladan beni kurtarırsan ben de bir daha köylüyü hiç mi hiç geç koymam pamuğa (Y. Kemal, Ortadirek, s. 296). Monşer, asalet olmazsa, bu memleket batar (Ö. Seyfettin. Efruz Bey: Asiller Kulübü, s. 66) Okusaydı, iyi olurdu Gelmiş olsaydı haberimiz olurdu vb.

şart cümlesi

Azerbaycan Türkçesi: şärt budag cümläsi; Türkmen Türkçesi: şert eyerceňli goşma sözlem;Gag.: sankilik dal cümleli dallı katlı cümlä; Özbek Türkçesi: şart ergaş gapli qoşma gap;Uygur Türkçesi: (B.Uyg.) şart beqinda eümlilik qoşma cümlä ~ (D.Uyg.) şärt beqindicümlilik beqindiliq qoşma cümlä; Tatar Türkçesi: şart cömlä; Başkurt Türkçesi: şart höyläm; Kmk:iyerçen şart cumla; Krç.-Malk.: şart boysunňan aytımı bolgan koş aytım -boysunan şart aytımı bolgan kaş aytım; Nogay Türkçesi: şart iyerşenlî kabatlı yıyma;Kazak Türkçesi: şarttı bagınıňkılı sabaktas kurmaias söylem; Kırgız Türkçesi: şarttuu bagınıňkı tataal süylöm; Alt:: aayın korgüzer koş ermektü kolbolu ermek; Hakas Türkçesi: molcaspridatoçnaylıg teesti palgalıstıg hadıl perdlojeniye; Tuva Türkçesi: taar paydaldıň t'ayılbır tomaa; Şor Türkçesi: *pölgülüg kadıl erbek; Rusça: slojnopodçinyonnoye predlojeniye s pridatoçnım usloviya

---

şart cümlesi ile benzer kelimeler

dilek-şart cümlesi Birleşik cümlelerde, temel cümledeki oluş ve kılışın gerçekleşmesini tasarlama durumundaki bir dileğe veya şarta bağlayan yardımcı cümle türü Bu tür cümleler dilek-şart kipi ekleri ile karşılanır. bk. dilek-şart kipi. İstanbul’a gitsem, aradığım kitapları bulabilirim. Nereye g...

açıklama cümlesi a. db. Ana cümlede anlatılmak istenen duygu ve düşünceyi daha iyi açıklamak ve pekiştirmek için kullanılan cümle. İng. apposition Ana cümlede anlatılmak istenen duygu ve düşünceyi daha çok açıklamak ve pekiştirmek için ...

ad cümlesi a. db. Yüklemi ad soyundan olan veya ek fiille kurulan cümle, isim cümlesi. İng. nominal sentence Yüklemi çekimli bir fiil değil ad veya ad soylu bir kelime olan ve cevher fiili eklerinin geniş zaman, şimdiki zaman ve g...

bağlama cümlesi İki yargıyı aynı yöndeki oluş ve kılış beraberliği veya sırasıyla ya bağlaçlar ya noktalama işaretleri ya da zarf-fiiller ile birleştiren cümle: Fikret eve uğradı ve babasıyla konuştu. Fikret eve uğradı, babasıyla konuştu. Fikret eve uğrayıp babasoyla konuştu. Fikret eve uğray...

basit ad cümlesi Bir düşünceyi, bir duyguyu ve bir oluş ve kılışı ad soylu bir kelime veya bir ek-fiil ile tek yargı hâlinde anlatan ve en az bir özne ile bir yüklemden oluşan cümle türü: Bu gün hava oldukça serin. Günler kısa geceler uzun. Gökyayım ne yapsam ziyade değil / Sencileyin hasmı rü...

basit fiil cümlesi Bir düşünceyi, bir duyguyu veya bir oluş ve kılışı yargı hâlinde bir tek çekimli fiille anlatan ve en az bir özne ve bir çekimli fiil ögesi taşıyan basit cümle türü: Üşüyorum. Sen üşümüyor musun? Bahçenin kapısı açık kalmış. Yarın buradan ayrılıyoruz. Tatlı dil yılanı deliğind...

bildirme cümlesi a. db. Yüklemi bildirme kiplerinden biriyle kurulan cümle: Eve gidiyoruz. İstanbul'u sevdik. İng. sentence of statement Bir yargıyı, bir gerçeği bildirmek için yüklemi bildirme kiplerinden biriyle kurulan ad veya...

buyurum cümlesi bk. Cümle.

---