küçültmeli sıfat

küçültmeli sıfat

Bildirdiği kavram, küçültme eklerinden biriyle, azaltılmış, yakınlaştırılmış sıfat: Güzelce bir kadın, küçücük oda, daracık yol, büyücek salon, yeşilimsi perde, ufarak pencereler vb.

küçültmeli sıfat

Üzerine küçültme eklerinden birini alarak gösterdiği kavram ve nitelik küçülmüş ve azalmış olan sıfat. Vurgulu +CA, +CAk, +CIk / +CUk ve +rAk ekleriyle kurulan küçültme sıfatlarının yazı dilimizde yaygın olanları +cA ve +cIk / +cUk ekleriyle türetilenleridir: Sadaretten azlolunmuş bulunduğu bir sırada konağın bahçesinde, avlusunda, alt kat odalarının açık pencere önünde, hattâ yerlerde arada bir, o zamanda pek çok yenilen küçücük bir francala atılmış bulunurmuş (A. Ş. Hisar, Geçmiş Zaman Fıkraları: İnanılmaz Rivayetler, s. 100). Küçücük yüzü insana bir çekmece hissini verecek kadar kilitli idi (A. H. Tanpınar. Abdullah Efendi’nin Rüyaları, s. 122). Abdullah Efendi’de bu korku tam üç sene evvel hayatının biricik macerasını kapatan ve onu bambaşka bir adam yapan bir kış gecesinden beri vardır (A. H. Tanpınar, göst. e., s. 129). İki tarafı sarı susamların altında simsiyah halde köpüksüz, kırışıksız ve yağ gibi parlak olan ortasında akşamın nerden aksettiği farkedilemeyen alaca aydınlığı bir çatlak kubbe gibi gökü gösteriyordu (R. H. Karay, Memleket Hikâyeleri: Yılda Bir, s. 102). Bu esnada şehrin saatleri birbirini tutmadığı için büyük bir zata ait cenazede mühimce bir zat bulunamamıştı (A. H. Tanpınar, Saatleri Ayarlama Enstitüsü, s. 227).

---

küçültmeli sıfat ile benzer kelimeler

küçültmeli ad Küçültme eklerinden biriyle, küçüklük, azlık, sevgi, şefkat kavramları veren ad : Evcik, yavrucuk veya yavrucak, parçacık, kuzucuk vb. Üzerine küçültme eklerinden birini alarak daha çok sevgi ve acıma, azlık ve küçüklük ifade eden ad ve ad soylu k...

küçültmeli zarf Üzerine küçültme eklerinden birini alarak önüne geldiği sıfat ve fiildeki nitelendirme veya belirtme değerini (özelliğini) azaltan zarf. Bu zarflardaki küçültme eki vurgusuzdur. Yazı dilinde yaygın olanlar -CA, -CAk ve -CIk / -CUk ekleriyle kurulanlardır: iyice temizlenmiş bir...

adlaşmış sıfat Fr. Adjectif substantivé Ad yerine kullanılan sıfat : Doğruyu söylemeli gibi.

basit sıfat Türemiş veya birleşik olmayan yapı bakımından daha küçük parçalara ayrılamayan ve kendinden sonra gelen bir adın belirteci durumunda olan kök durumundaki sıfat: üç (kişi), mavi (keten), sarı (yaprak), kötü (alışkanlık) bazı (insanlar), ince (hesap) gibi.

belgisiz sıfat a. db. Belirsizlik sıfatı. İng. indefinite adjective (Derleme. belirsiz sıfat) Bir adı belgisizlik bakımından belirten sıfat: Hiç kimse, bir kimse, birtakım insanlar, her kadın, bazı işler, kimi gün, herhangi iş, filan ...

belirsiz sıfat Fr. adjectif indéfini Genel bir fikir anlatan, belli bir nesneyi göstermiyen sıfat: Bir adam, kimi vakit gibi. bk. belirsizlik sıfatı.

birleşik sıfat İng. compound adjective Birleşik sözcük biçiminde kurulmuş sıfat: Açıkgöz adam, pisboğaz çocuk, birtakım olaylar, boşboğaz kadın, birçok insan, gelişigüzel iş vb. İng. compound adjective Birden çok kelimenin...

fiilden sıfat Fr. adjectif déverbal Fiil kökünden yapılıp nesne almamak suretiyle ortaçtan ayrılan sıfat: Kırık, taşkın gibi. Bkz.Ortaç.

---