iç seste ünlü türemesi
Türkçenin hece yapısına aykırı olan yabancı kelimelerde söyleyişi kolaylaştırmak, Türkçe kelimelerde de anlama güç katmak üzere kelimenin iç sesinde ünlü türemesi olayı. Başlıca türleri şunlardır: İki ünsüzle başlayan tek heceli yabancı kelimelerde iki ünsüz arasında: tren > tiren, grup > gurup, kral > kıral, klüp > kulüp vb. || Sonu iki ünsüzle biten tek heceli yabancı kelimelerde ünsüzler arasında: akl > akıl, fikr > fikir, ömr > ömür, lûtf > lûtuf, zikr > zikir vb. || Güçlendirme ve küçültme sıfatları yapan ekler almış bazı Türkçe kelimelerde kelime ile ek arasında: az-cık > az-ı-cık; dar-cık > dar-a-cık, güp-gündüz > güp-e-gündüz, yap-yalnız > yapa-yalnız, sap sağlam > sap-a-sağlam vb. bk. ünlü türemesi.
iç seste ünlü türemesi ile benzer kelimeler
ön seste ünlü türemesiİng. prothesisTürkçede r, l, n gibi ünsüzler ile kelime başlamadığı ve ön seste çift ünsüz de bulunmadığı için, yabancı dillerden geçmiş bu nitelikteki kelimelerin söz konusu ünsüzlerini ön ses durumundan kurtarmak üzere, kelime başına aslında olmayan bir ... |
son seste ünlü türemesiKelime sonunda bir ünlünün türemesi. Türkçede yazı dilinde örnekleri yoktur. Ağızlarda da çok az rastlanan bir olaydır: hem / hemi (A. Ercilasun, Kars İli Ağızları, s. 98); giderken / giderkene, bu sefer / bu seferi, ertesi gün / ertesi güne, gergefiyle / gegefinneni / (Z. Kar... |
iç seste ünsüz türemesiİng. consonant epenthesisÇeşitli nedenlerle kelime içinde bir ünsüz türemesi olayı: Ar. fenn "bilim, sanat" > fent "hile", fırsat > fırsant, meclis > mencilis, mahakk > mihenk, mai > mavi, fa ide > fayda, fiat > fiyat; Far. pâsbân > pazvant "gece bekçis... |
ön seste ünsüz türemesiÜnlü ile başlayan bazı kelimelerin ön hecelerindeki vurgusuz veya zayıf kelime başı ünlülerinin ses değerlerini koruma vb. nedenlerle y, h, v gibi boğumlanma noktaları zayıf olan ünsüzlerin türemesi olayı; ıpar > yıpar "koku"; ipek > yipek; ırak > yırak "uzak"; ıgaç > yıgaç "a... |
son seste ünsüz türemesiKelime sonunda bir ünsüzün türemesi: F. kehruba Tü. kehribar. Daha ziyade ağızlarda rastlanan bir ses olayıdır: radyo / radyon, gibi / gibin, belki / belkit, keşge / keşgem, cuma / cümer, halbuki / halbukim (Z. Korkmaz. Güney-Batı Anadolu Ağızları, s. 101) vb. |
başta ünlü türemesibk. ön seste ünlü türemesi. Azerbaycan Türkçesi: proteza ~ säs artımı; Türkmen Türkçesi: proteza; Gagauz Türkçesi:proteza; Özbek Türkçesi: soz bόşida unli όrttiriş; Uygur Türkçesi: proteza ~ (D.Uyg.) söz beşidasozuq tavuşniň päyda b... |
ortada ünlü türemesibk. iç seste ünlü türemesi. |
ünlü türemesia. db. Ses özelliklerine veya birbirleriyle birleşme şartlarına uygun olarak kelimenin önüne, içine veya sonuna ünlü getirilmesi: scarpina > iskarpin, ruza > oruç, limon > ilimon vb. Ses özelliklerine veya birbirleri ile birleşme şa... |
"iç seste ünlü türemesi" karakter analizi
- iç seste ünlü türemesi, 22 karakter ile yazılır.
- i harfi ile başlar, i harfi ile biter.
Karakter dağılımı
- 'i', 'ç', ' ', 's', 'e', 's', 't', 'e', ' ', 'ü', 'n', 'l', 'ü', ' ', 't', 'ü', 'r', 'e', 'm', 'e', 's', 'i', şeklindedir.
- iç seste ünlü türemesi kelimesinin tersten yazılışı ' isemerüt ülnü etses çi' diziliminde gösterilir.