gramer

gramer Fr. grammaire

a. 1. Dil bilgisi: “Türk gramerinin inceliklerini ancak yabancı gramer esaslarını kafamızda tercüme ederek buluyoruz.” -N. F. Kısakürek. 2. Dil bilgisi kitabı: “Yıllar yılı gramere bakmadan üç kelime yazmadığını kendi itiraf eder.” -H. Taner.

gramer Osm. kavait

Bir dili meydana geitren ses, kelime yapılışı, kelime hazinesi, anlam değişmeleri, cümle kuruluğu gibi öğeleri inceleyip kurallara bağlıyan bilim. Bu tarif, daha çok dilbilgisi dediğimiz bahsin tarifidir; gramer deyince daha çok yalnız kelime yapılışı ve söz dizimi konularını alan bir bahis anlaşılır. Gramerler gösterdikleri özelliklere göre türlü adlarla anılırlar: Konu olarak aldığı dilin veya bir dil evresinin halini olduğu gibi kaydetmekle yetinen BETİMLİ GRAMER (Grammaire descriptive) ; bir dilin, doğru ve düzgüye uygun sayılan şekline göre yazılmış. DÜZGÜ GRAMERİ (Gr. normative) ; diliyanlış yönlere sapmaktan korumak ve yanlışları düzeltmek iddiasında bulunan YÖNELTİCİ GRAMER ( Gr, prescriptive) ; dilin ârdarda gelişmelerini kaydeden TARİHSEL GRAMER ( Gr. historique ) ; ayrı bir dil üzerinde durmaksızın genel olarak dillerin ortak Vasıflarını belirten GENEL GRAMER (Gr. générale) ; kelimelerin düzenlenişini ele alan DİZİLEME GRAMERİ (Gr. syntagmatique) ; kelimelerin düşüncedeki çağrışımlarını inceliyen ÇAĞRIŞIM GRAMERİ (Gr. associative); kelimeleri ses bakımından araştıran SESLİKLER GRAMERİ (Gr. phonologique)

gramer

bk. dilbilgisi.

gramer İng. grammer

Bir dili ses, şekil ve cümle yapıları ile dilin çeşitli ögeleri arasındaki anlam ilişkileri açısından inceleyerek bunlarla ilgili kuralları ve işleyiş özelliklerini ortaya koyan bilim. Ses bilgisi, şekil bilgisi, cümle bilgisi (söz dizimi) ve anlam bilgisi gramerin başlıca bölümleridir. Tür olarak tasvirî gramer (durgun gramer, statik gramer), tarihî gramer ve karşılaştırmalı gramer gibi türleri vardır. bk. ve krş. dil bilgisi.

gramer

Azerbaycan Türkçesi: grammatika; Türkmen Türkçesi: grammatika; Gagauz Türkçesi: gramatika; Özbek Türkçesi: grammatika; Uygur Türkçesi: grammatika; Tatar Türkçesi: grammatika; Başkurt Türkçesi: grammatika; Kmk:grammatika; Krç.-Malk.: grammatika; Nogay Türkçesi: grammatika; Kazak Türkçesi: grammatika;Kırgız Türkçesi: grammatika; Alt:: grammatika; Hakas Türkçesi: grammatika; Tuva Türkçesi: grammatika;Şor Türkçesi: grammatika; Rusça: grammatika

---

gramer ile benzer kelimeler

ayarlayıcı gramer İng. normativ grammar Dili oluşturan ögeleri ses bilgisi, şekil bilgisi cümle bilgisi ve anlam bilgisi açısından inceleyen ve dildeki yanlış kulanımları düzeltme amacı güden gramer: Cebeci camisi yerine Cebeci camii, mesîre yeri yerine mesîre «gezilip görül...

betimli gramer bk. Gramer.

genel gramer bk. Gramer.

gramer genliği Fr. licence grammaticale Eski bir şekil, eski bir kuruluş kullanmanın hoş görülebilmesi.

gramer kelimesi Fr. mot grammatical Kök ve gövdelerin oluşturduğu sözlük kelimesi grubuna girmeyen ve yalın durumda olmayıp cümle içinde çekim ekleri alarak başka kelimelerle ilişkili duruma gelen kelime: okul+dan ayrıldı; kitab+ı oku-du; okuma+y+a başladı; konuşma+sı+n+ın...

gramer kuralı Fr. règle de grammaire Dilin herhangi bir konusunda üstün olan kullanış.

gramer ulamları Fr. catégories grammaticales Niteliklerine, şekillerine veya görevlerine göre kelimelerin ayrıldıkları sınıflar, isim ulamı, fiil ulamı, cins ulamı, sayı ulamı, kişi ulamı, kip ulamı gibi.

karşılaştırmalı gramer Fr. grammaire comparée Karşılaştırmalı dilbilim anlamdaşı. İng. comparative grammar Aynı dil ailesine giren dilleri veya bir dilin lehçelerini ses, şekil, cümle ve anlam bilgileri bakımından karşılaştırmalı ...

---