fiilde zaman kayması

fiilde zaman kayması

Yazılı ve sözlü anlatımda, çekimli bir fiilin, aldığı zaman ekine göre bildirmesi gereken zaman dışında bir zamanı göstermesi ve bundan doğan anlam kayması: Yarın İstanbul’dan Ankara’ya geliyor (gelecek anlamında); iki gün sonra da Trabzon’a uçuyor (uçacak anlamında). || Eski bir sevdadan kurtulmuşum (kurtuldum). || Artık bütün kadınlar güzel; || Gömleğim yeni, || Yıkanmışım (yıkandım), || Traş olmuşum(traş oldum (…) Güneş açmış || Sokağa çıkmışım (çıktım) insanlar rahat. Ben de rahatım (O.V. Kanık, Bütün Şiirleri, s. 86). || Ertesi sabah sal ortasında uyandık. Artık ne şehir, ne ağaç, ne köy, saatler saati, ancak bir kuyu ve bir telgraf odasından ibaret istasyon yapılarına rastlıyoruz (rastladık) (F.R. Atay, Zeytindağı, s. 59). || Çok değil iki yıl sonra matbaa baskına uğruyor (uğradı), tahrip ediliyor (edildi), gazete kapatılıyor (kapatıldı) (E. Işınsu, Çiçekler Büyür, s. 15) vb. Ayrıca bk. görünüş.

---

fiilde zaman kayması ile benzer kelimeler

fiilde zaman Bir oluş ve kılışın hangi zamanda geçtiğini bildirmek üzere, zaman ekleri almış bulunan fiil şekli; sor-du (görülen geçmiş zaman), sor-u-yor (şimdiki zaman), sor-acak (gelecek zaman), soracaktı (gelecek zamanın hikâyesi) vb.

ilerü zaman, (ileri zaman, ilerüki zaman) Eski zaman, geçmiş zaman.

fiilde görünüş bk. görünüş

fiilde kılınış bk. kılınış

gel zaman git zaman “aradan oldukça uzun bir zaman geçtikten sonra” anlamında kullanılan bir söz: “Gel zaman git zaman bu kadının bir kızı olmuş.” -E. Şafak.

öğrenilen geçmiş zaman ~ duyulan geçmiş zaman Azerbaycan Türkçesi: şühudikeçmiş zaman; Türkmen Türkçesi: beyaan etme öten zamaanı; Gagauz Türkçesi: bellisiz geçmiş zaman; Özbek Türkçesi: otgan zamón eşitilganlik şakli; Uygur Türkçesi: *aňlatma ötkän zaman ~ vasitilik bayan mayii diki ötkän zaman; Tatar Türkçesi: bilg...

zaman zaman zf. Ara sıra: “Kendisini tutan bu nöbetten kurtulmaya çalıştı.” -S. Kocagöz.

anlam kayması a. db. Yeni bir anlam vermek üzere kelimelerin gerçek anlamlarından kayarak kalıplaşmaları: Dil dökmek, ağız yoklamak. Fr. déplacement sémantique Daralma veya genişleme dışında olarak anlamın sadece yer değiştirm...

---