emir kipi

emir kipi

a. db. Fiilin yapılmasını dileyen veya emreden isteme kipi: Gel, gelsin, gelin, gelsinler.

emir kipi İng. imperative

(Derleme., buyurum kipi) Eylemin yapılmasını dileyen veya emreden isteme kipi, Türkçede bu kip 1. tekil ve çoğul kişiler için kullanılmaz. 2. tekil kişi için de ek kullanılmaz. 2. çoğul kişi için -in, -iniz, 3. tekil ve çoğul kişiler için -sin, -sinler ekleri kullanılır;1. K.T. 2. K.T. gel 3. K.T. gelsin (gel-sin) - K.Ç. 2. K.Ç. gelin (gel-in) , geliniz (gel-in-iz) 3. K.Ç. gelsinler (gel-sin-ler) vb.

emir kipi İng. imperative

Tasarlanan, yapılması istenen işi emir veya dilek biçiminde ifade eden, zaman ve şahıs kavramının aynı ekle verildiği tasarlama kipi. Bugün, TT.’nde bu kip daha çok 2. ve 3. şahıslarda kullanılır. 1. şahıslarda emir ve istek kipleri iç içe girmiştir; eki -(y)AyIm -(y)AlIm’dır. Teklik 2. şahısta emir doğrudan fiil kök veya gövdesinin söylenmesiyle oluşturulur. Çokluk 2. şahıs için -In/-Un, -InIz/-UnUz, teklik 3. şahıs için -sIn/-sUn, çokluk 3. şahıs için -sInlAr/-sUnlAr ekleri kullanılır: gel-eyim, otur-alım; gel, gelin (geliniz); gelsin, gelsinler gibi. Kendi kendime gidip şu işi yapayım dedim. Kalk gidelim artık. Gel bakayım, ne oldu parmağına? (M.Ş. Esendal, Ev ona Yakıştı, s. 122). Asla örtülü şeylere meyletme (Y.K. Karaosmanoğlu, Erenlerin Bağından, s. 99). Ey Güneş! Siyah peçeli hatunun Ay, sarı saçlı çocukların yıldızlarla başımızın üstünde dolaş ve bize doğru yolu göster! (A.H. Müftüoğlu. Çoğlayanlar, s. 16). Pencereleri açın! kapıları açın! Hava girsin! (A.H. Müftüoğlu, göst. e. s. 129). Delikanlı, nâfile yere gözlerin arkada kalmasın! (Y.K. Karaosmanoğlu, Erenlerin Bağından, s. 98). Şimdiye kadar yapılanları unutsunlar (göst. e.) Aldanma ki sen bir susamış ruh, o bir aç; || Sen bir susamış rûh, o bütün ten ve biraz saç; || Ummâna çıkar burda bugün beklediğin yol, || At kalbini girdâba, açıl engine, rûh ol (Y.K. Beyatlı, Deniz, Kendi Gök Kubbemiz, s. 128). || «Ver Allahım ver! Ver ki Şenelsin dünya. Çayır çimen, kurt kuş da Allah diye çağırıyor. Ver! Sellice ver!» (Y. Kemal, Ortadirek, s. 386). vb.

emir kipi

Azerbaycan Türkçesi: ämr forması; Türkmen Türkçesi: iişligiň buyruk forması; Gagauz Türkçesi: izinnikçalımı; Özbek Türkçesi: buyruq mayii; Uygur Türkçesi: buyruq-täläp mäyli; Tatar Türkçesi: boyerunakloneniyese ~ boyenq figıl'; Başkurt Türkçesi: boyoroq höykäleşe; Kmk: buyruk bagış;Krç.-Malk.: buyrukçu turuş; Nogay Türkçesi: buyrık türkîmî; Kazak Türkçesi: buyrık ray; Kırgız Türkçesi: buyruk ıfigay; Alt:: t'akılta keber; Hakas Türkçesi: küsteglîg nakloneniye; Tuva Türkçesi: tu'jaalnakloneniyezi; Şor Türkçesi: glagoldıň köňnülüg formazı; Rusça: povelitelnoyenakloneniye

---

emir kipi ile benzer kelimeler

açık emir İng. open order Borsa oyuncusu tarafından geçerlilik süresi belirtilmeden verilen emir.

açılış fiyatıyla emir İng. opening price order Borsada ilk seansın başında kaydedilen fiyat ile alım ya da satım yapılmasını öngören emir.

aktif emir İng. active order Taşınır değerler piyasasında alış ve satış emir türlerinden biri. krş. aktif alış, aktif satış, pasif emir

alınan emir Alâim-i sema, gök kuşağı.

emir , -mri Ar. emr a. 1. Buyruk, komut, talimat, ferman. 2. İstek: “İkide birde dönüp benden bir emrim olup olmadığını soruyordu.” -Y. K. Karaosmanoğlu. 3. bit. b. Orta Anadolu'da şarap yapımı için üretilen, orta kalın kabuklu, beya...

emir , -mri Ar. emr a. 1. Buyruk, komut, talimat, ferman. 2. İstek: “İkide birde dönüp benden bir emrim olup olmadığını soruyordu.” -Y. K. Karaosmanoğlu. 3. bit. b. Orta Anadolu'da şarap yapımı için üretilen, orta kalın kabuklu, beya...

emir almak talimat almak: “Validen sert bir emir aldım.” -R. N. Güntekin.

emir altına almak denetimi altına almak: “Açlık gidecek, cehalet gidecek, benizler kanlanacak, tabiat yenilenecek, emir altına alınacaktı.” -T. Buğra.

---