da / de

da / de

bağ. 1. Daha önce geçmiş bir cümle veya eş görevli öge ile sonraki arasında “-den başka” anlamıyla ilişki kuran bir söz: “Attığım her adıma karşılık o da bir adım atıyor.” -A. Ümit. 2. Azarlama, yalvarma, küçümseme, yakınma, övme anlamlarında iki cümleyi bağlayan bir söz: “İş bulamayanlar kahveden de dürülüp çıkarılırlarsa bilmem artık nereye giderler?” -R. N. Güntekin. 3. “Dahi” anlamında kullanılan bir söz: “İşlerim var. Sen de peşime takıl benimle in, sonra ne halt edersen et.” -A. Kulin. 4. “Üstelik” anlamında kullanılan bir söz: “Gazetelerde bir haber okudum. Bu haber bugüne kadar yalanlanmadı da.” -N. Hikmet. 5. Karşıt anlamlı cümleleri pekiştirerek bağlayan bir söz: Bütün yıl gezmiş de şimdi iş bulmaya kalkışmış. 6. Şart bildiren fiillerden sonra “bile” anlamına gelerek şartın geçerli olmadığını anlatan bir söz: “Yatakları, yorganları bile kıt ise de hasta çocuğa yerimiz yok diyecek değiller ya.” -M. Ş. Esendal. 7. Bazı birleşik cümleleri “ama, fakat” anlamıyla birbirine bağlayan bir söz: “Allah'ımı sever gibi seviyorum da ... da'sı önemli, çünkü daha askerlik yapacağım.” -M. Uyguner. 8. Bazı edat, bağlaç ve zarflardan sonra gelerek anlamı güçlendiren bir söz: “Şimdi, yalnız yorgun değil, biraz da dalgın görünüyordu.” -Y. K. Karaosmanoğlu. 9. Kendisinden önceki fiili zarf-fiil durumuna sokan bir söz: Çalıştı da başardı. Evine uğramış da kendisini görmüş. 10. -erek, -ip ekli zarf-fiillerden sonra kullanılırsa temel fiilin oluş biçimini, önermenin nasıl oluştuğunu anlatan bir söz: Burası süpürülerek de temizlenir. Gidip de gelmemek, gelip de görmemek var. 11. Tekrarlanan iki ad, iki sıfat arasında kullanıldığında anlamı güçlendiren bir söz: Kadın da kadınmış ha! 12. Bir isteğe karşı olan fiili bağlamaya yarayan bir söz: Sınıfını geçsin de istediğini yapmaya hazırım. 13. Tekrarlanan fiiller arasında süreklilik bildiren bir söz: Bir kere ağzını açtı mı söyler de söyler. Gitmiş de gitmiş, gitmiş de gitmiş, sonunda yorulmuş. 14. Bir şeyin yerine geçebilen iki cümlenin fiillerini birbirine bağlayan bir söz: Onu almadım da bunu aldım. Sen otur da ben gideyim. Kâğıt kalacakmış da bana zarf verecekmişsiniz. 15. Tekrarlanan kelimelerin arasına girerek kuvvetli istek, direnme bildiren bir söz: Çocuk, satıcıyı görünce şeker de şeker diye tutturdu.

---