çıkarım

çıkarım

a. 1. Çıkarma işi. 2. man. Belli önermelerin kabul edilen veya gerçek olan doğruluklarından, yanlışlıklarından, başka önermelerin kabul edilen veya gerçek olan doğruluklarını, yanlışlıklarını çıkarma, istidlal.

çıkarım Fr. Exérèse
çıkarım Fr. Enucléation
çıkarım Fr. Démettre
çıkarım Fr. Expulsion
çıkarım Fr. Extraction
çıkarım Fr. Excrétion
çıkarım İng. inference, illation

Verilmiş bir ya da daha çok önermeden sonuç çıkarma edimi. Doğruluğu doğrudan doğruya bilinmeyen bir önermenin, doğru olarak kabul edilmiş olan başka önermelerle bağlantısına dayanarak doğruluğunu çıkarma işlemi. Şu biçimde de söylenebilir: "Belli önermelerin kabul edilen ya da gerçek olan doğruluklarından ya da yanlışlıklarından, başka önermelerin kabul edilen ya da gerçek olan doğruluk ya da yanlışlıklarını çıkarmak." Önce gelen önerme ya da önermeler doğru ise çıkarılan sonuç da doğrudur, yanlışsa sonuç da yanlış olur. Çıkarımın kendisinin yanlış olması söz konusu değildir: Bütün iki bacaklılar insandır. Kuş iki bacaklıdır. Kuş insandır. Burada çıkarım doğru yapılmıştır; ama yanlış olan birinci önermeden çıkan sonuç da yanlış olmuştur. // İki türlü çıkarım vardır: Bir öncüllü çıkarım-dolaysız çıkarım: Tek bir önermeden -> evirme -> tersevirme ya da -> altıklık yoluyla yapılan çıkarım. Çok öncüllü çıkarım (tasım) -dolaylı çıkarım: Aralarında ortak bir -> orta terimin bulunmasiyle birbirine bağlanabilen iki ya da daha çok önermeden yapılan çıkarım, bk. tasım

çıkarım İng. difference

Aynı türden iki niceliğin sayısal değerlerinden birinin ötekinden arta kalanı.

çıkarım İng. issue

1. (currency issued) Devletin yetki verdiği banka veya merkez bankasının piyasaya para çıkarması. 2. Bir ülkede, tahvil ve bono, hisse senetleri gibi değerlerin birinci elden piyasaya sürülmesi. 3. bk. çıkarım hacmi

çıkarım İng. inference

1. Verilerden sonuç çıkarma işi. 2. Öncüller kümesi ile vargıdan oluşan sıralı ikili.

çıkarım

bk. dedüksiyon.

çıkarım İng. inference, argument

1. Verilerden sonuç çıkarma işlemi. 2. Bu işlemi dile getiren, öncüller kümesi ile sonuçtan oluşan sıralanmış ikili. || (…) öncüller kümesi ile q sonucundan oluşan çıkarım …) biçiminde gösterilir. (Krş.. çıkarım imi, çıkarım kalıbı, çıkarım kuralı, geçerli çıkarım, geçersiz çıkarım(…) öncülsüz çıkarım, tasımsal çıkarım, yalın çıkarım.

çıkarım İng. inference

Tümdengelimci bilimlerde önsayıtlardan, tümevarımcı bilimlerde genellik ve yasalardan yola çıkılarak yapılan kestirim ya da öndeyiler.

---

çıkarım ile benzer kelimeler

ardıl çıkarım üstikileri ortalaması İng. mean-square successive difference Evren değişkesinin, ( ) bağımsız gözlemler dizisinde ardı ardına gelen gözlemler arası çıkarıma dayalı kestirimi :( ) .

ayrık çıkarım Osm. munfasıl istidlal Öncüllerinden biri -> ayrık yargı olan çıkarım. // Özellikle ayrık tasımlar şu iki biçimdedir: Modus tolendo-ponens: Ya A doğrudur, ya B doğrudur; A doğru değildir; Öyleyse B doğrudur. Modus ponendo-tollens: Ya A doğrudur, ya B d...

benzeşim yoluyle çıkarım İki şeyin; belli noktalardaki benzerlik ya da uyuşmalarından, başka noktalarda da benzer ya da eşit oldukları sonucunu çıkarma.

çıkarım basıölçeri İng. differential manometer Basınç çıkarımlarını ölçen aygıt.

çıkarım düzeni İng. issue regime Bir ülkede, kağıt para, tahvil ve bono, hisse senetleri gibi değerlerin ilk kez piyasaya sürülmesini düzenleyen kurallar bütünü.

çıkarım fiyatı İng. nominal price of equity share, nominal price of share, the price of issued shares Bir hisse senedinin üzerinde yazılı olan fiyat. krş. hisse senedi piyasa fiyatı, hisse senedi sunum fiyatı

çıkarım hacmi 1. (bank-notes issued, currency issued) Devletin yetki verdiği banka veya merkez bankası tarafından basılarak dolaşıma çıkarılan kâğıt para toplamı. 2. (security issued) Bir ülkede, birinci elden çıkarılan tahvil ve bono, hisse senedi gibi taşınır değerlerin miktarı.

çıkarım imi İng. inference sign Bir çıkarımda, öncüller kümesi ile sonuç arasına konulup 'Öyleyse' deyiminin kısaltması olarak kullanılan ( ) biçimindeki im,

---