çatı

çatı

a. 1. Bir yapının, bir evin damını kuran parçaların bütünü: “Sık ağaçlar arasında yalnız üst katının çatısı görünen kırmızı aşı boyalı bir eski eve doğru yürüyorlardı.” -Ö. Seyfettin. 2. Birbirine çatılmış, çakılmış şeylerin bütünü. 3. Yapının tavanı ile damı arasındaki kullanılan yer. 4. İnsan ve hayvanda iskeletin kuruluşu. 5. mec. Barınılan, sığınılan yer. 6. mec. Belli bir maksada yönelik kimselerin oluşturduğu birlik. 7. db. Özne, nesne durumlarına göre, belirli çatı eklerinin fiil kök veya gövdelerine getirilen türev, bina: Sevinmek (sev-in-), sevdirmek (sev-dir-), sevindirmek (sev-in-dir-) gibi. 8. ed. Hikâye, roman, piyes vb. edebî türlerde olay kuruluşu, kurgu: “Halit Ziya Uşaklıgil'in, Yakup Kadri Karaosmanoğlu'nun, Reşat Nuri Güntekin'in romanlarındaki sağlam çatıyı onunkilerde bulamazdınız.” -H. Taner. 9. mim. Bir yapıyı örten ve eğik yüzeyleri olan damın tahtadan iç yapısı.

çatı Fr. Squelette
çatı Fr. Toit
çatı

İp, urgan, kordon.

çatı

Bacak arası.

çatı

Ara duvarı.

çatı

Kulpsuz yoğurt küleği, tahta kova.

çatı

Birbirine tutturulan kereste.

çatı

Baca.

çatı

Büyük kıl çuval.

çatı

İnce ince örülerek birbirine bağlanmış saç.

çatı

İki ucunda su taşınan çengelli sopa.

çatı İng. skeleton
çatı Osm. bina

Özne ve nesne bakımından bir fiilin niteliği. Öznesiz kullanılan bir fiil için "Çatısı öznesiz" nesnesiz kullanılmıyan bir fiil için aldığı nesnenin haline göre "Çatısı -i nesneli, e nesneli... bir fiil" denir. bk. Fiil.

çatı İng. chassis

Bir aygıt ya da düzeneği taşıyan, genellikle metal yapı.

çatı İng. roof

(Mimarlık) 1. Bir yapıyı örten ve eğik yüzeyleri olan damın tahtadan iç yapısı. a. bk. mahya, baba, mertek, altgergi. 2. Büyük otellerin çatı katındaki eğlence ve oturma yeri.

çatı İng. voice

Fiil kök veya gövdesinin, sözlük anlamında herhangi bir değişikliğe uğramadan fiilden fiil yapan belirli bazı eklerle genişletilerek cümledeki özne ve nesne ile olan bağlantısında uğradığı durum değişikliği; fiilin anlam değişikliği göstermeyen, ancak özne ve nesneye hükmeden şekil değişikliği. || Çatılar, türlerine, aldıkları eklere ve işlevlerine göre kendi içlerinde etken çatı (yalın çatı), edilgen çatı, meçhul çatı, dönüşlü çatı, işteş çatı, ettirgen çatı diye sınıflandırılır. Bunlara bk.

çatı İng. frame
çatı Osm. irtifak

(biyoloji)

çatı Fr. cadre

Özel otolar için yapılmış dokuz parça borunun, birbirine bağlanmasıyla kurulan çifteker gövdesi. Çatı yüksekliğini gösteren numaralar binenin boyuna göre değişir: 51-53 küçük, 55-57 orta, 59-61 ise büyük boylardır.

çatı İng. framework

Bir iş, eylem ya da uygulamanın kuramsal ve denenceli çerçevesi, bk. kuram.

çatı Fr. canevas

Taslak durumunda bir yazı ya da yapıtın ana çizgileri.

I) İnek sağmada kullanılan bir araç. (*Susuz -Kars)

II) Duvarların içine konan ağaç kuşak. (Yeşilköy, Afşar *Gelendost, Yukarıkaşıkara *Yalvaç -Isparta)

III) Buzağı başbağı. (Baykara *Selim -Kars)

IV) Semerin iç kısmı. (*Yalvaç -Isparta)

Çatı İng. voice

Özne veya nesne durumlarına göre, belirli çatı eklerinin eylem kök veya gövdelerine getirilmesiyle meydana gelen türev: Sevin- (sev-in-) , sevil- (sev-il-) , seviş- (sev-iş-) , sevdir- (sev-dir-) , sevindir- (sev-in-dir-) , sevdin- (sev-dir-t-) vb.

---

çatı ile benzer kelimeler

alın çatı a. İki kaşın arası, alnın ortası. Alnın ortası, iki kaşın arası.

alnın çatı Alnın ortası, iki kaşın arası.

annı çatı Alın çatı, alnın ortası: Annı çatına vurursam, kafanı iki parça ederim.

annığın çatı Alın çatı, alnın ortası

annığnı çatı 1. bk. annı çatı. 2. Her hangi bir şeyin ortası: Annığın çatına getir de öyle çak.

annın çatı Alın çatı, alnın ortası

annıyın çatı Alın çatı, alnın ortası

bir çatı altında (olmak veya bulunmak) aynı yapı, kurum, kuruluş vb. içinde (olmak).

---